چکیده:
ﻣﻬﺮﯾﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﯾﮑﯽ از ﺣﻘﻮق ﻣﺎﻟﯽ زوﺟﻪ در اﺳﻼم، در ﺑﺤﺚ ازدواج ﺟﺎﯾﮕﺎه و اﻫﻤﯿﺖ وﯾﮋهای دارد. در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ اﺑﻌﺎد ﻓﻘﻬﯽ و ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻣﻬﺮﯾﻪ در ﻧﻈﺎم ﻓﻌﻠﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻮرد ﮐﺎوش ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﺮ اﺳﺎس روش ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪای ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه و ﺳﻌﯽ ﺑﺮ ﺗﻄﺒﯿﻖ ﺗﻤﺎم ﻣﻮارد ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﺮ ﻓﻘﻪ و ﻗﺎﻧﻮن ﺑﻮده، ﮐﻪ از ﻧﺘﺎﯾﺞ آن در ﻓﻘﻪ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ اﯾﻦ اﺷﺎره ﮐﺮد ﮐﻪ اﮔﺮ زوﺟﯿﻦ ﺑﻪ اﺣﮑﺎم ﻣﻬﺮﯾﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺧﺎﺻﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ از آﺛﺎر ﻣﻌﻨﻮی آن در ﺗﺤﮑﯿﻢ زﻧﺪﮔﯽ ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ ﺷﻮﻧﺪ و از ﻧﺘﺎﯾﺞ آن در ﺣﻘﻮق اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮان از آﺳﯿﺐﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﺣﻘﻮﻗﯽ، ﻧﺎﺷﯽ از ﻋﺪم اﻃﻼع در ﻣﻮرد اﺣﮑﺎم ﻣﻬﺮﯾﻪ ﺗﺎ ﺣﺪی ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ. ﺿﺮورت اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ اﺑﻌﺎد ﻓﻘﻬﯽ و ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻣﻬﺮﯾﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﺗﻨﻈﯿﻢ و ﺗﻌﺎدل ﺑﯿﻦ رواﺑﻂ ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ در زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺸﺘﺮک اﻓﺮاد ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺰاﯾﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﭼﺮا ﮐﻪ ﻋﺪم آﮔﺎﻫﯽ از اﯾﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ، ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎﺗﯽ ﻣﯿﺎن ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﭘﺸﯿﻤﺎﻧﯽ و ﺷﮑﺴﺖ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ.
خلاصه ماشینی:
این تحقیق بر اساس روش مطالعاتی کتابخانهای نگاشته شده و سعی بر تطبیق تمام مواردِ مساله بر فقه و قانون بوده، که از نتایج آن در فقه میتوان به این اشاره کرد که اگر زوجین به احکام مهریه توجه خاصی داشته باشند، میتوانند از آثار معنوی آن در تحکیم زندگی خانوادهها بهرهمند شوند و از نتایج آن در حقوق این است که میتوان از آسیبهای اجتماعی و حقوقی، ناشی از عدم اطلاع در مورد احکام مهریه تا حدی جلوگیری نمایند.
کلیدواژه: زوج و زوجه؛ مهریه؛ ازدواج؛ فقه؛ قانون مدنی * طلبه سطوح عالی حوزه علمیه قم * طلبه سطوح عالی حوزه علمیه قم مقدمه بحث مهریه با توجه به روایاتی که ذکر خواهد شد از همان ابتدای خلقت در نظر گرفته شده است و اینکه برخی محققان این بحث را مختص به نظام حقوقی خانواده در اسلام بدانند صحیح نیست، چون اسناد تاریخی و مطالعات مردمشناختی این را نشان میدهند که بحث مهریه به عنوان یک سنت در اسلام هم چون سنن دیگر قرار داده شده است.
ایشان در این کتاب مینویسند: «برخلاف تصور برخی محققان که مهر را از ویژگیهای مختص نظام حقوقی خانواده در اسلام قلمداد کردهاند، اسناد تاریخی، مطالعات مردم شناختی و پژوهشهای جامعه شناختی، تماماً بر قدمت و کهولت این سنت در اسلام، هم چون سنن دیگر و احکام مربوط به آن، از ویژگیهای کاملاً متمایزی با آنچه تحت همین عنوان یا عناوین دیگر، در شرایع پیشین تشریع شده، برخوردار است».