چکیده:
شریعت اسلام با درک درستی از نیازها و مصالح انسان، زمینه های مشروعی را برای ارضای آنان فراهم آورده است، زیرا لجام گسیختگی در برآوردن حوایج انسان در نهایت تعدی و تجاوز به حقوق دیگر شهروندان را موجب خواهد شد. برای این که یک «سیاست کیفری» همزمان، کارآمد، عادلانه و انسانی باشد، لازم است در پیش بینی و اجرای ضمانت اجراهای کیفری، متناسب با تنوع جرایم، گوناگونی مجرمان و تفاوت شرایط ارتکاب بزه، از انواع و مقادیر مختلف مجازات ها بهره جوید. هدف از مقاله پیش رو به بررسی تطبیقی نظرات و استنباطات فقهی و اجتهادی دو فقیه برجسته و اثر گذارشیعی یعنی: شیخ زین الدین مقلب به صاحب مسالک (ره) متوفی 966 ق و شیخ محمد حسن نجفی (صاحب جواهر) متوفی 1266ق می باشد. سوال تحقیق: چگونگی بر طرف کردن اختلافات فقهی صاحب مسالک (ره) و صاحب جواهر (ره) در زمینه احکام مجازتها است در فقه شیعه مجازات جرائم کیفری به سه بخش اصلی حدود، قصاص و دیات تقسیم بندی گردیده است که در مقاله حاضر به چهار مورد اختلاف فقهی و اجتهادی پرداخته شده با ذکر استدلالات و مبانی اجتهادی هر کدام بیان شده است.
Islamic law, with a correct understanding of human needs and interests, has provided a legitimate basis for their satisfaction, because unrestrained in meeting human needs will ultimately lead to the violation of the rights of other citizens. In order for a "criminal policy" to be simultaneous, efficient, fair and humane, it is necessary to use different types and amounts of punishments in predicting and enforcing the guarantee of criminal executions, in accordance with the variety of crimes, the variety of criminals and the different conditions of crime. . The purpose of the present article is to comparatively study the jurisprudential and ijtihad opinions and inferences of two prominent jurists and the effect of Shiite transition, namely: Sheikh Zainuddin Moghlab to Sahib Masalak (RA) who died in 966 AH and Sheikh Mohammad Hassan Najafi (Sahib Jawaher) who died in 1266 AH. Research question: How to resolve the jurisprudential differences between Sahib Masalak (S) and Sahib Jawahir (RA) in the field of rulings on punishments? The jurisprudential and ijtihad dispute has been addressed by mentioning the arguments and ijtihad principles of each.
خلاصه ماشینی:
بررسي اختلاف مباني فقهي صاحب مسالک (ره )و صاحب جواهر در مسائل جزائي (حدود و قصاص و ديات ) سيده فاطمه حسن پور چنارستان علياء١ تاريخ دريافت : ١٤٠١/٠٤/١٠ هرمز اسدي کوه باد ٢ تاريخ پذيرش : ١٤٠١/٠٦/٠٧ محمد رسول آهنگران 3 چکيده براي اين که يک «سياست کيفري» همزمان ، کارآمد، عادلانه و انساني باشد، لازم است در پيش بيني و اجراي ضمانت اجراهاي کيفري، متناسب با تنوع جرايم ، گوناگوني مجرمان و تفاوت شرايط ارتکاب بزه ، از انواع و مقادير مختلف مجازات ها بهره جويد.
سوال تحقيق : چگونگي بر طرف کردن اختلافات فقهي صاحب مسالک (ره ) و صاحب جواهر (ره ) در زمينه احکام مجازتها است در فقه شيعه مجازات جرائم کيفري به سه بخش اصلي حدود، قصاص و ديات تقسيم بندي گرديده است که در مقاله حاضر به چهار مورد اختلاف فقهي و اجتهادي پرداخته شده با ذکر استدلالات و مباني اجتهادي هر کدام بيان شده است .
علاوه بر کتاب ها که در پيشتر بدان اشاره رفت که خود پيشينه ي تحقيق و اهميت اين مسئله را مي رساند متون فقهي ما از صدر اسلام تاکنون نيز مباحث مختلفي را با دقت در اين خصوص داشته است که مي توان به برخي از آن در زير اشاره کرد: احمد حاجي ده آبادي در کتاب مباني تکميله المنهاج سيد ابوالقاسم ، خويي، در کتاب مباني تکميله المنهاج ابوالقاسم ، گرجي در کتاب تاريخ فقه و فقها ابوالقاسم گرجي در کتاب حدود و قصاص و ديات مباني نظري و مفهوم پژوهش حدود جمع حد بوده و در لغت به معناي منع آمده است .