چکیده:
از آنجا که تاریخ زندگی بشر همواره با جنگ ها و مخاصمات، اعم ا داخلی و بین المللی همراه بوده است و در طی جنگ ها کشتارهای زیادی که بسیاری از آنها غیرعادلانه بوده صورت گرفته است، در این پژوهش در صدد هستیم تا حقوق غیررزمندگان را از رزمندگان طی درگیری ها از منظر حقوق بشردوستانه اسلامی بررسی کنیم . با توجه به رویکرد اسلام نسبت به رعایت حقوق افرادی که در جنگ شرکت ندارند و تمایز میان آنها و رزمندگان در جنگ، تفکیک این دو واجد اهمیت می باشد. زیرا اصول حقوق بشردوستانه، پیش از آنکه در اسناد بین المللی مانند کنوانسیونهای لاهه و ژنو 1949 به صورت مدون و موضوعه تدوین شود، در حقوق اسلام سابقه ای دیرینه داشته اند. این مساله در آیات قرآن کریم و سیره پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار قابل مشاهده است. بررسی های انجام شده نشانگر اهمیت حقوق تمامی انسانها اعم از رزمندگان و غیررزمندگان و کرامت ذاتی افراد از دیدگاه اسلام است.
Since the history of human life has always been associated with wars and conflicts, both domestic and international, and during the wars there have been many killings, many of which were unjust, in this study we seek to protect the rights of non-combatants. Examine the fighters during the conflict from the perspective of Islamic humanitarian law. Given the Islamic approach to respecting the rights of non-combatants and the distinction between them and combatants, it is important to distinguish between the two. Because the principles of humanitarian law have a long history in Islamic law, before being formulated in international instruments such as the Hague and Geneva Conventions of 1949. This issue can be seen in the verses of the Holy Quran and the biography of the Holy Prophet (PBUH) and the pure Imams. Studies show the importance of the rights of all human beings, including combatants and non-combatants, and the inherent dignity of individuals from the perspective of Islam
خلاصه ماشینی:
دين مبين اسلام نيز به عنوان منادي رحمت و مودت ميان انسان ها، همواره از زمان ظهور خود تا کنون ، در محيطي نشو و نمو پيدا کرده که آکنده از جنگ هاي خونين بوده است ؛ از اين رو، داراي جهت گيري هايي نسبت به اين وقايع و رويدادهاست ، که هدف غايي آن ، حفظ کرامت و ارزش بشري در نبردها مي باشد.
با در اطراف پايگاه خود، براي مسلمان با افراد غير نظامي را جا داده است و هيچ راهي براي سرکوب او نيست ، در چنين صورتي نيز به شرط اين که نبرد و جنگ با شدت ادامه داشته باشد و پيروزي متوقف به اين امر باشد، مي توان تنها پايگاه را مورد هدف قرار داد، اگر چه موجب کشته شدن غيرنظاميان گردد.
در حقوق اسلام نيز تفکيکي ميان رزمندگان صورت نگرفته است و همه کساني که در جنگ شرکت کرده اند در صورت دستگيري اسير محسوب مي شوند.
رسول خدا بلال را نهي کردند از اين که اسرا را از ميان اجساد و کشته ها که موجب آزار و اذيت و تاثر خاطر آنها مي شد، عبور دهد، ابن اسحاق روايت مي کند، که در جنگ خيبر ، پس از فتح قلمه برقموص »،١«صفيه » دختر «حي بن اخطبه از مهرانه مد که توطئه هاي بسياري عليه اسلام کرده بود (از جمله راه انداري نبرد خندق ) ، به همراه زني ديگر از ميان کشته شدگان عبور داده نزد پيامبر آوردند.
شيوه عمل پيامبر اسلام نه در خصوص اسيران جنگ اين بود که با آنان را ميان مسلمانان تقسيم مي نمودند تا در خانه هاي خود نگهداري کنند يا در مسجد از آنها حفاظت مي شد.