چکیده:
فقر و بدبختی مردم و اصول ظالمانهی سرواژ (ارباب-رعیتی) و عقب نگهداشته شدن دهقانان وابسته به زمین، سبب شورشها و قیامهایی گشت که جز سرکوبسازی آنان توسط تزار چیزی را در پی نداشت. پس از شکست روسیه در جنگ کریمه در زمان الکساندر دوم، کم کم دروازههای روسیه بر روی صنایع و سرمایهداران خارجی باز گردید و به دنبال آن با افزایش سرمایهگذاری خارجی و داخلی و احداث کارخانهها، دهقانان برای رهایی از فشار مالکان به شهر مهاجرت کردند تا در صنعت به فعالیت بپردازند. در سال ۱۸۸۵ اعتصاب و شورشهایی توسط کارگران رخ داد و کارگران دریافتند که میشود با مبارزات تشکیلاتی امتیازاتی را بهدست آورند.
با شکلگیری مکتب مارکسیسم در قرن نوزدهم یک ایدئولوژی و روشی از تحلیل اقتصاد بهوجود آمد که بهدنبال مبارزه با توسعهی جامعهی طبقاتی و بهویژه سرمایهداری بود. همچنین نقش مبارزات طبقاتی در تغییرات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را مهم و لازم میدانست. لنین که با تاثیرپذیری از این مکتب، درسال ۱۸۹۵ برای نخستینبار آمیختگی سوسیالیسم و جنبش کارگری به رهبری وی عملی شد و بنا به گفتهی لنین نخستین نطفه جدی حزب، انقلابی بود که به جنبش کارگری اتکا داشت. هدف دو مکتب مارکسیسم-لنینیسم مبدلسازی دولت به یک جمهوری سوسیالیستی بود که از راه رهبری انقلابی تحقق مییافت و به عنوان بخشی از طبقه کارگر در نتیجه دیالکتیک پیکارطبقاتی به آگاهی طبقاتی میرسید .شیوهی این پژوهش، با اتکا بهروش کتابخانهای و بهصورت تحلیلی ابعاد دو مکتب مارکسیسم و لنینیسم را از کنگرهی وین تا جنگجهانی اول، و همچنین شرحی مختصر از وضعیت روسیه، مورد بررسی قرار گرفت و چگونگی تاثیرگذاری این دو رویکرد و عوامل وابسته به آن در این مقاله به تصویر کشیده شده است.
خلاصه ماشینی:
در قرن نوزدهم هیچ یک از متفکرین نتوانستند همچون مارکس، تأثیر مستقیمی بهصورت آگاهانه و قدرتمندانه بر بشریت بگذارند؛ هرچند آثار وی در طول حیاتش آنچنان مورد توجه قرار نگرفت بلکه در اواخر دههی ۱۸۷۰ آثار وی در دست عموم قرار گرفت، با این اوصاف باز هم شهرت او کمتر شامل آثار و افکار وی گردید و بیشترین شناخت از او بهسبب نهضت "مارکسیسم" که با نام او مترادف گشته بود، شناخته شد (برلین، ۱۳۸۷: ۲۹).
درسال ۱۸۴۶ مارکس و انگلس در بروکسل به تشکیل کمیتهی ارتباط کمونیستی دست زدنند و خواستار ایجاد هستهی مرکزی حزب بین الملل پرولتاریا بودند و شاید اولین قدم مهم این دو در جهت آفرینش سیستم مارکسیستی همین کنگره باشد.
در اولین بیانیه این کنگره در سال ۱۸۴۷، انگلس اعلام میکند که به دنبال قیمت همواره ارزانتر شوندهی فراوردههای صنعتی، نظام کهن مانوفاکتور یا صنعت متکی بر کار دستی در تمام کشورهای جهان کاملاً از بین رفته و تمامی کشورهای نیمه بربری که کم و بیش از تحول تاریخی برکنار مانده بودند و صنعتشان متکی به مانوفاکتور بود، بدین وسیله قهرا از انزوای خود بیرونشیده خواهند شد.
در ژنو، در اولین بیانیه این روزنامه اعلام شد که اسکیرا برای ایجاد وحدت و هماهنگی بین نیروهای انقلابی روسیه گردآوری شده و بر حول محور مبارزه با اپورتونیسم و روشهای انحرافی، منتشر خواهد شد (البته قسمت آخر تنها مورد تأکید لنین بود).
در مه سال ۱۹۱۷ بلشویکها یک کنفرانس درونی تشکیل داده و خطمشی خود را در آینده تعیین کردند؛ مِنجمله چگونگی روابط با دیگر چپها (مانند منشویکها)، با دولت و طریقهی رهبری به دست لنین، افرادی چون استالین که در روسیه فعالیت میکردند نیز در این کنفرانس به نفع لنین سکوت اختیار کردند.