چکیده:
ابن تیمیه (661 ـ 728 هجری قمری) از دانشمندان معروف اهل تسنن است که دیدگاههای او در کتاب «منهاج السنة النبویة» و دیگر آثارش در زمینه ارزیابی احادیث، محور بحثهای مختلف بوده است. نویسنده در این مقاله، ابتدا بیان شرح حال ابن تیمیه، نظرات دانشمندان سنی در باره او و معرفی «منهاج السنة» میپردازد. و پس از آن، هفده روش از روشهای برخورد وی با احادیث پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله را بررسی میکند. نویسنده در این بررسی، برای هر روش، نمونههایی ذکر کرده و آن روشها را مورد نقد علمی قرار داده است.
خلاصه ماشینی:
"نمونه اول : ذیل حدیث پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم که فرموده: «هر کس مرا و حسن و حسین را و پدر و مادر این دو را دوست بدارد، در روز قیامت با من و در درجه من است»، ابن تیمیه میگوید: «به فرض که احمد حنبل این حدیث را نقل کرده باشد، صرف روایت او باعث نمیشود که حدیث صحیح باشد و عمل به آن واجب شود، زیرا او هم احادیث ضعیف بسیاری را نقل کرده است»(3) نمونه دوم : آنجا که سخن از حدیث بسیار معروف «انا مدینة العلم و علی بابها» میرسد، با دلائل بسیار سخیف آن را رد کرده و میگوید: «این حدیث بسیار ضعیف و سست است، اگر چه ترمذی نقل کرده است»(4) نمونه سوم : ابن تیمیه، حدیث معروف «طیر» راجعلی و دروغ میشمارد و میگوید: همه اهل علم و حدیث شناسان میدانند که این روایت، دروغ است.
یث مینویسد: «این حدیث را هیچکدام از جماعت اهل سنت، نقل نکردهاند، و در صحیحین هم نیست، و در هیچ یک از سنن نیست،(1) بلکه ضعیف و ساختگی است و سند ندارد»(2) البته محقق کتاب منهاج السنة، در پاورقی مینویسد: «این حدیث هم در سنن ترمذی با دو سند، و هم در سنن ابن ماجه و هم در مسند احمد بن حنبل نقل شده است»(3)روش چهارم : عوض کردن لفظ احادیث به میل خود و دروغ بستن به پیامبر صلی الله علیه و آله وسلمابن تیمیه آنجا که بخواهد مطلب خاصی را اثبات نماید، در همان راستا الفاظ حدیث را عوض میکند."