چکیده:
در این نوشتار به نقش حادثهی عاشورا در القای پیامها پرداخته شده و پیامدهای آن
نیز مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش پیامها، چندین پیام سترگ تاریخی ارزیابی و
تبیین گردیده است؛ همچون شهامت حسینی، ایثار حسینی، صبر حسین بن علی و یاران،
اندرزهای مهم تاریخی، اصلاحاتی که انجام گردیده و لطفی که امام حسین در ضمن این
حماسه به مسلمانان و یاران خود داشته، گونهی نمازی که آن حضرت اقامه کرده و خلوصی
که از خود نشان داده و ارزشهایی که آفریده و رسالتمداری آن انسان پاک و آزاده و الگو،
همه جزو پیامهای عاشوار میباشند. در بخش پیامدها نیز، چند پیامد سترگ را اشاره
نموده است، همچون الهام آفرینی نهضت بزرگ حسینی، احیای شریعت که پس از دورهای
رخوت و سستی و عقب ماندگی حاصل شده، انقراض سلسله و دودمان اموی و لزوم
اصلاحات مهم تاریخی در همهی زمانها و مکانها که در نتیجهی آن انقلابهای تاریخی
فراوانی رقم خورده است.
همچون انقلاب توابین، انقلاب سادات مدینه، انقلاب مختار، انقلاب بطرف مغیره، و...
امام حسین، همچنین اسلام شیعی را به خوبی بارور ساختند و همایشهای مکرر و
ماندگاری را از خود برای همیشه به جای گذاشتند و بدینسان در جنبهی پیامها و پیامدها،
این نهضت سر آمد همهی نهضتهای بزرگ تاریخی است و از این رو الهام بخش همهی
نهضتها و حرکتهای شکوهمند است.
خلاصه ماشینی:
"رفتار و سخنان امام از زمانی که موضوع بیعت یزید طرح شد تا روز عاشورا و شهادت، آهنگی همگون دارد مقایسهی سخنانی که در گشایش صوری مدینه نقل شده با آنچه در حصار تنگ شهادت رسیده یکسان است، گویی همه چیز تحت الشعاع ارادهی آسمانی قرار گرفته و عنصر ترس از مرگ و اسارت به زانو در آمده است.
23 ب) پیامدها نهضت امام حسین همان گونه که پیشتر اشاره داشتیم هر چند در مقطع زمانی و مکانی محدود انجام گرفت و اگر چه نیم روزی در بیابانی دور از آبادی به وقوع پیوست، اما پیامدهای زیادی را پدید آورد شاید کسی گمان نمیکرد که پیامد این کاروان کوچک به این میزان بزرگ و گسترده باشد.
معاویه در ادامه همین سناریو خود را پادشاه میانگارد و با طرح اخذ بیعت برای یزید وی را واجب الاطاعه معرفی مینماید و در برابر مخالفت عاشیه با زمامداری یزید به وی میگوید: ان امر یزید قضاء من القضاء ولیس للعباد الخیرة من امرهم31 به هر تقدیر این نزاع عمیق اما پنهان و منافقانه بدون کمترین مزاحمت و اعتراضی میرفت تا به زعم کاخ نشینان شام به حذف یا استحالهی اسلام منجر شود، اما با قیام امام نه تنها چنین نشد، بلکه دودمان بنی امیه منقرض گردید و ارکان حکومت آنها پس از شهادت امام و بر اساس پیش بینیهای حضرت از هم پاشید.
شیعه هر چند با بهرهگیری از میراث فکری حاصل از حکومت کوتاه امام علی به تدریج منسجم و از سایر گروههای اسلامی جدا شد، اما این جدایی پس از شهادت امام حسین قطعی شد شعارهایی که نهضت حسینی بر اساس آن نضج گرفته بود موجب شد تا صف اسلام شیعی با اسلام اموی تمایزی آشکار بیابد."