چکیده:
اهمیت پرداختن به تاریخ اسلام و زدودن ابهام ها و روشن نمودن واقعیت ها بر کسی
پوشیده نیست. این پژوهش درباره موضوعی است که در تاریخ اسلام، به «واقعه رده» شهرت
یافته و از جمله مسائل مورد اختلاف میان اندیشمندان، به ویژه عالمان شیعه و سنی،
می باشد. این پژوهش با بررسی دقیق منابع اسلام و به دور از هرگونه تعصب به این
نتیجه رسیده است که مسلما گروهی از شورشیان علیه خلافت ابوبکر در مدینه از دین
برگشته و مرتد شده بودند، اما گروه زیادی دارای انگیزه های سیاسی و اقتصادی بودند و
اسلام و احکام آن را قبول داشتند، به خصوص آن که عده ای با اندیشه شیعی در پی یافتن
جانشین واقعی رسول خدا(ص) بودند. ولی متأسفانه ابوبکر بین این گروه ها هیچ فرقی
نگذاشت و همه را به بهانه ارتداد سرکوب نمود. اواین کار راجزبرای تثبیت حکومت خود
وسوق دادن اذهان مسلمانان از بحرانی که با آن مواجه بودند که همان بحران جانشینی
بود، نکرد.
خلاصه ماشینی:
"این پژوهش با بررسی دقیق منابع اسلام و به دور از هرگونه تعصب به این نتیجه رسیده است که مسلما گروهی از شورشیان علیه خلافت ابوبکر در مدینه از دین برگشته و مرتد شده بودند، اما گروه زیادی دارای انگیزه های سیاسی و اقتصادی بودند و اسلام و احکام آن را قبول داشتند، به خصوص آن که عده ای با اندیشه شیعی در پی یافتن جانشین واقعی رسول خدا(ص) بودند.
با این که اساسی ترین مسأله مورد اختلاف شیعه و سنی جانشینی رسول خدا(ص) است، که از همان لحظه های پایانی زندگی آن حضرت و در کنار بسترش آغاز شد،([1]) مسائل اختلافی دیگری نیز میان پیروان این دو مذهب اسلامی وجود داشته است؛ از جمله آن ها ماجرای شورش برخی قبایل عرب علیه حکومت مدینه وخلافت ابوبکر است.
([34]) اختلاف ابوبکر با صحابه همان گونه که ذکر شد، قبایل اطراف مدینه با اعزام نمایندگانی نزد ابوبکر، از او درخواست معاف شدن از پرداخت زکات نمودند،([35]) اما خلیفه در همان برخورد نخست، به شورشیان اعلان جنگ نمود، با این که بیش تر صحابه پیامبر(ص) با نظر او مخالف بودند.
یکی از آنان می نویسد: منابع تاریخی می گویند: عرب پس از پیامبر(ص) مرتد شدند و بیش تر آن ها این گونه برداشت کرده اند که عرب از اسلام به بت پرستی بازگشتند، در حالی که از بررسی منابع این چنین به دست می آید که این ارتداد در درجه اول، قیام علیه حکومت مرکزی مدینه و نظام اقتصادی آن بوده است."