چکیده:
مطالعات پسااستعماری در واقع یکی از حوزههای مطالعات جدید در مورد کشورهای موسوم به جهان سوم است.مطالعات پسا استعماری نگرشی است انتقادی به مجموعهای از رهیافتهای نظری که با تاکید بر پیامدهای استعمارگرایی به تحلیل گفتمان استعماری میپردازد.این مقاله در پی شناخت موقعیت کنونی کشورهای جهان سوم،از طریق بازاندیشی و تحلیل انتقادی تاریخ گذشته و نیز پژوهشی درباره حکومتهای استعماری،مساله هویت و مطالعات فرهنگی و...است.
کوشش این مقاله در نقد پسااستعماری در واقع به چالش کشیدن نژادپرستی،قوم محوری و غیریتسازی سرکوبگرانه غربی است که با تولیدات فرهنگی،ادبیات و...به پیش میرود.
خلاصه ماشینی:
"از نظر او این نوع (1)- Heart of Darkness محدودیت قاطع دیدگاهها که امکان ادراک مناسب فرهنگ دیگر را دشوار میسازد و شکلی از غرور امپریالیستی و القا میکند نزد کنراد نیز وجود دارد:"کنراد هنگامی که بیمهابا از خود-فریبی و بزرگبینی و فساد سلطه بر ماورای امپریالیسم با لحنی- بدبینانه،میگوید،مترقی و ضد استعمار است و هنگامی که این فرض را بدیهی میانگارد که آفریقا و آمریکای جنوبی اگر هم تاکنون تاریخ و فرهنگ مستقلی را دارا بودهاند مزاحم خشنی برای امپریالیستها محسوب شده و در نتیجه چیزی جز شکست نصیب آنها نشده،هوادار استعمار و امپراتوری است...
نقد پسااستعماری در صدد آشکار کردن این نکته است که"سلطه اقتصادی و سیاسی که عناصر کلیدی امپریالیسم و استعمار در قرون هجدهم و نوزدهم را تشکیل میداد،همواره با صورتبندی و تکوین گفتمانهایی همراه بود که در آنها"غیریت"مردمان آسیا و آفریقا به عنوان هویتی مستقل نفی میشد،و از نظر فرهنگی نیز استعمار میشدند،و در این ضمن برتری فرهنگی و اخلاقی قدرتهای امپریالیستی غربی نیز همواره بدون کمترین تردید یا پردهپوشی مورد تایید و تاکید قرار میگرفت".
"(سعید،1382،ص 47) سعید در فرهنگ و امپریالیسم میپرسد که چه رابطهای میان جستجوی اهداف امپراتوری و فرهنگ عمومی ملی وجود دارد؟او گفتمان اخیر روشنفکرانه و آکادمیک را بهسبب اینکه گرایش دارند که این دو را از یکدیگر جدا کنند و قائل به تفکیک هستند مورد انتقاد قرار میدهد(همان،ص 52)او برخلاف چنین دیدگاهی،بر آن است که فرایند امپریالیسم در آن سوی سطح مناسبات اقتصادی و تصمیمات سیاسی با صورتهای قابل شناخت فرهنگی،با ادامه انسجام و یکپارچگی در امور آموزشی،با فرآوردههای فرهنگی و بهطور کلی با فرهنگ ملی و فرهنگ عمومی ارتابط پیدا می کند."