چکیده:
این نوشتهی کوتاه پس از بیان «حساسیت تعلیم و تربیت» در ارتباط موضوع آن با شئون مختلف بشر امروزین، از پیجویی
الگوی تربیتی دینی سخن میگوید؛ با طرح یکی از شاخههای آن؛ یعنی تبیین اهداف تربیتی در دانشگاههای جامعهی اسلامی.
آنگاه به بحث «روش نظر به اهداف تربیتی» اشاره رفته است و اینکه: اولا، برای دستیابی به اهداف تربیتی بایستی نظری به
نظام تربیتی در اسلام بیفکنیم و دوم، لازمهی تحقق پرورش اجتماعی، آن است که اهداف تربیتی در دانشگاهها را نیز دنبال نموده
تا گامی در مسیر تبیین الگوهای پرورش اجتماعی در نظام اسلامی برداشته شود. سپس در بخش سوم مقاله، با مرور بر پارهای سخنان
حضرت امام(ره)، به تبیین اهداف تربیتی در دانگشاهها میپردازد: «تهذیب و تربیت انسانی»، «همراهی علم و ایمان»، «ایجاد و
تقویت حس خدمتگزاری، «استقلالطلبی و عدم وابستگی»، «ایستادگی و
استواری» ؛ بعضی از سرفصلهایی است که از آن به اجمال سخن گفته شده است.
در بخش پایانی کلام بر چند فراز مهم تاکید میشود که از آن جملهاند: اول؛ ضرورت تحقیق دقیق در موضوع بحث. دوم؛
ضرورت نیاز به تغییر و تحول در نظام دانشگاهی، به ویژه در ابعاد دستیابی به علوم انسانی نوین و به خصوص در ابعاد الگوهای
تربیتی. سوم؛ ضرورت همکاری، همیاری و سازماندهی واحد نهادهای فرهنگی جامعه در جهت نیل به آرمانهای فرهنگی
مطلوب.
خلاصه ماشینی:
اگر تعلیم و تربیت در دنیای کنونی از اهمیت محسوسی برخوردار بوده و مدلهای موجود نیز در تحقق ایدهآلهای بشر ناتوانند، و اگر مکتب اسلام در ادعای خود محق است و از طرفی انقلاب اسلامی نیز اکنون پرچمدار آن اسلام شمرده میشود، و اگر در جامعهی اسلامی، دانشگاهها به عنوان یکی از دو قطب حیات ملت به شمار میروند؛ (1) پس این مراکز، از بهترین و ضروریترین ارگانهایی هستند که باید بتوان طراحی مدلهای تربیتی ______________________________ 1.
این تنها پرورش نفسانی نظام یافته است که توان خلق و توسعهی میدانهای اجتماعی را در جهت اهداف تربیتی (مخفی و پنهان) خود دارد و در آن صورت نه تنها افراد جامعه را به راحتی تحت نفوذ درآورده و آنها را به سمت مطلوبیتهای مورد نظر، هدایت و سازمان میدهد که حتی قدرت رویارویی با نظامهای اجتماعی هم عرض خود را نیز در سطح جهانی دارا ______________________________ 1.
(1) پس، در این قسمت به دنبال این پرسش هستیم که تربیت دانشگاهی مطلوب در نظر حضرت امام(ره) باید دارای چه خصوصیاتی باشد؟ به عبارتی؛ دانشگاه ایده آل در نظر ایشان باید چه اموری را به عنوان اهداف تربیتی فراروی خود قرار دهد تا دستاوردهای علمیاش در مسیر آن محورها پرورش یابد؟ و به بیانی؛ اساتید و دانشجویان که قالب اصلی دانشگاهها را تشکیل میدهند، باید دارای چه روحیههای تربیتی باشند؟ البته اگر موضوع اصلی علوم دانشگاهی را در صورت مساله قرار دهیم، مسلما سؤال دقیقتر خواهد شد!