چکیده:
اهدای جنین جدا از روایی یا ناروایی آن،واجد آثاری و پیامدهای حقوقی بوده که صاحبنظران را به موافقت و مخالفت سوق داده است.در سال 1382 قانون نحوه اهدای جنین به زوجین ناباور با پنج ماده به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید.این قانون گرچه در زمان خود بسیار راهگشا و مفید بود،اما با توجه به نگارش مختصر آن نواقصی دارد.از جمله وضعیت نسب طفل متولد از اهدای جنین مشخص نشده است.این نوشتار به پیامدهای حقوقی متحمل بر طفل حاصل از اهدای جنین از جمله نسب،ارث،نکاح،نفقه،حضانت و تابعیت پرداخته و در انتها پیشنهادهایی مطابق نظریه برگزیدهء«اراده و اعراض»ارائه شده است.
Embryo donation، apart from the question of being fair or unfair، has some legal implications which raised controversies among experts، with some of them agreeing and others disagreeing with it. In 1382/2003، the law of the conditions of donating embryo to infertile couples، containing five articles، was passed in the parliament. Although the law was very helpful at that time، because of being very brief، it has a number of deficiencies such as the indeterminacy of the ancestry of the infant. This paper deals with the legal implications of ancestry، inheritance، marriage، alimony، custody، and nationality. Finally، the shortcomings of the law were determined and some suggestions to amend the law were proposed.
خلاصه ماشینی:
"چرا زن باید مهریهء دختر باکره را بدهد،در حالی که هنوز بکارت وی زایل نشده و ممکن است دختر قبل از وضع حمل بمیرد یا بکارت به دلایل دیگر مانند ازدواج زایل شود؟(همان،ج 14،ص 893) سعدی به نقل از«رسالة الصغیر»سید عبد الرزاق سامرایی،فتوای آیت الل حکیم را این چنین نقل میکند که وی در نسب طفل،بین موردی که اسپرم به وسیلهء عضو تناسلی یا در اثنای رابطه جنسی وارد رحم شود و سایر موارد،تفاوت قایل شده و تنها در صورت نخست،طفل را به صاحب اسپرم نسبت میدهد.
بر همین مبنا آیت الله صانعی فتوای خود را بر پایه«اعراض صاحبان سلولهای جنسی»استوار نموده،وی معتقد است:«امتزاج اسپرم زوج با تخمک زن دیگری در خارج و تلقیح آن به زوجه یا زن مذکور با زن ثالث،ظاهرا مانعی ندارد؛چون زنا نمیباشد و وارد نمودن منی در رحم زن اجنبیه هم نیست و اگر با این روش بچهای متولد شود،به مرد ملحق میشود و مادر بودن زنی که تخمک به وی تعلق دارد،در صورتی که اختلاط نطفه و تخمک با خواست آن زن بوده و از تخمک اعراض ننموده(مانند قرار دادن در بانک اسپرم تا هرکس خواست از آن استفاده کند)ظاهرا ثابت است»(صانعی،0831:ص 46).
4-3-1)نکاح و نظریه اراده و اعراض مطابق مبنای برگزیده این نوشتار،هیچ نوع محرمیتی بین طفل حاصل از اهدای جنین و صاحب اسپرم وجود ندارد و علی القاعده میتوانند با هم ازدواج کنند،ولی از آنجا که ازدواج امر مهمی است،در این باره باید با احتیاط بیشتری برخورد کرد."