چکیده:
مقدمه: این بررسی با هدف تعیین شیوع مصرف مواد در دانشآموزان دبیرستانی شهر رشت انجام شده است. مواد و روش کار: این پژوهش به روش توصیفی– مقطعی انجام شد و آزمودنیهای پژوهش1474 دانشآموز دبیرستانهای شهر رشت بودند که در سال تحصیلی 83- 1382 به شیوهی نمونهگیری خوشهای انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامهای بود که پس از انجام بررسی راهنما برای بررسی مصرف مواد تدوین گردید. پرسشنامهها بهصورت خودگزارش پاسخ داده شدند. دادههای گردآوری شده بهکمک روشهای آمار توصیفی و آزمون آماری خیدو تحلیل گردیدند. یافتهها: شیوع طول عمر دستکم یکبار مصرف یک ماده با احتساب سیگار 3/23% و بدون آن 1/13% و در دختران و پسران با احتساب سیگار بهترتیب 4/14% و 32% و بدون در نظر گرفتن سیگار بهترتیب 2/6% و 7/19% بود. فراوانی نسبی دستکم یکبار مصرف هریک از مواد در طول عمر به این ترتیب بود: سیگار 3/18%، الکل 6/12%، تریاک 4/1%، حشیش 3/1% ، اکستازی 7/0% و هرویین 3/0%. بیشترین انگیزهی نخستین مصرف مواد، ارضای حس کنجکاوی بیان شد. بین مصرف مواد و جنس آزمودنیها ارتباط معنیدار آماری وجود داشت. نتیجهگیری: مصرف سیگار و الکل در دانشآموزان دبیرستانی شهر رشت شایع است و شیوع آنها در دانش آموزان پسر بیشتر میباشد.
خلاصه ماشینی:
"در بررسی دیگری که دو سال بعد در همین شهر انجام شد، 2/30% دانشآموزان مقطع دبیرستان در شیراز دستکم یکبار مصرف یک ماده را یادآور شدند و 25% آنها سیگار، 6/9% الکل، 5/3% تریاک، 8/2% حشیش، 1% ماریجوآنا و 2% مصرف هرویین را گزارش نمودند (احمدی و حسنی، 2003).
1- cross- sectional جدول1- فراوانی مطلق و نسبی دستکم یکبار مصرف هر یک از مواد در دانشآموزان مورد بررسی برحسب جنس (1474=n) دختر پسر جمع مصرف ماده فراوانی(%) فراوانی(%) فراوانی(%) سیگار 89 (3/12) 181 (1/24) 270 (3/18) الکل 37 (3/5) 149 (7/19) 186 (6/12) حشیش 3 (4/0) 17 (3/2) 20 (3/1) تریاک 9 (3/1) 12 (5/1) 21 (4/1) هرویین 2 (3/0) 2 (3/0) 4 (3/0) اکستازی 4 (6/0) 5 (7/0) 9 (7/0) فراوانی نسبی طول عمر مصرف مواد با احتساب سیگار در دختران دانشآموز دبیرستانهای دولتی 6/13% و غیرانتفاعی 1/26% بود که بهطور معنیداری در مدارس غیرانتفاعی شیوع بیشتری داشت (05/0p<، 49/4=2()، ولی فراوانی نسبی مصرف مواد و سیگار در پسران دانشآموز مدارس دولتی و غیرانتفاعی تفاوت معنیداری نداشت.
بحث در این بررسی فراوانی نسبی طول عمر دستکم یکبار مصرف در پسران برای سیگار 1/24%، الکل 7/19%، حشیش 3/2%، تریاک 5/1%، هرویین 3/0% و اکستازی 7/0% و در دختران برای سیگار 3/12%، الکل 3/5%، تریاک 3/1%، اکستازی 6/0%، حشیش 4/0% و هرویین 3/0% بهدست آمد که با یافتههای تایلور و همکاران (2003) در شهر دوربان آفریقای جنوبی تا حدودی تفاوت دارد.
بهدلیل اهمیت مصرف سیگار و مواد در نوجوانان و 1- Gerra 2- Zaimovic3- Sadock 4- Ogel 5- De Micheli 6- Formigoni 7- Odek-Ogunde 8- Pande-Leak تفاوت الگوی مصرف در هر جامعه که متأثر از باورها و ساختار فرهنگی آن جامعه است، بررسیهای دورهای دربارهی همهگیرشناسی این پدیده ضروری است."