چکیده:
مقدمه: از آنجا که اختلال فوبیای جنسی میتواند مشکلات بیشماری را برای زنان و شوهران آنها به همراه داشته باشد، در این پژوهش کارایی درمان شناختی- رفتاری، دارو درمانی و ترکیب آنها در درمان زنان مبتلا به این اختلال مقایسه شد.مواد و روشکار: این بررسی از نوع آزمایشی بود و در آن 13 زن مبتلا به اختلال فوبیای جنسی بهطور تصادفی در سه گروه گمارده شدند: 1- درمان با روشهای شناختی- رفتاری (پنج نفر)، 2- درمان با فلوکستین (سه نفر)، 3- درمان ترکیبی (روشهای شناختی- رفتاری و فلوکستین، پنج نفر). در این پژوهش همة آزمودنیها پیش از درمان و پس از آن با کمک پرسشنامههای سنجش کنش جنسی، باورهای غیرمنطقی و مقیاس خودسنجی اضطراب جنسی ارزیابی شدند. برای تحلیل دادهها آزمون t ، تحلیل واریانس یکطرفه و آزمون شفه بهکار برده شد.یافتهها: نتایج نشان دادند که درمان ترکیبی و درمان شناختی- رفتاری در کاهش شناختهای ناسازگارانه، باورهای غیرمنطقی و شدت اضطراب جنسی تاثیر دارد، اما درمان با فلوکستین به تنهایی موثر نیست.نتیجهگیری: درمان ترکیبی موثرتر از فلوکستین به تنهایی است، اما تفاوت چشمگیری در مقایسه با درمان شناختی- رفتاری ندارد. از این رو، بهبود آزمودنیها احتمالا مربوط به اثر درمان شناختی- رفتاری به تنهایی بوده است.
خلاصه ماشینی:
سودمندی روشهای شناختی- رفتاری در درمان زنان مبتلا به اختلال فوبیای جنسی در بررسیهای چندی گزارش شده است (شاو2، 1994، به نقل از متز3 و پریور4، 2000؛ جابری، مهرابی و مهریار، 1378).
آنچه این پژوهش در پی آن است مقایسه میزان اثربخشی درمان با شیوه شناختی- رفتاری، فلوکستین و ترکیب این دو در اختلال فوبیای جنسی در زنان ایرانی میباشد.
1- Spence 2- Shaw3- Metz 4- Pryor5- Crowe 6- Hawton 7- De Silva گروه سوم: 5 نفر افزون بر مصرف داروی فلوکستین، درمان با تکنیکهای شناختی- رفتاری را دنبال نمودند.
آزمون t پیش از درمان و پس از آن نشان داد که درمان شناختی- رفتاری با و بدون فلوکستین بیش از درمان با فلوکستین بهتنهایی در بهبود کنش جنسی، کاهش باورهای غیرمنطقی و کاهش اضطراب جنسی مؤثر است.
بحث این بررسی نشان داد که درمان شناختی- رفتاری و درمان ترکیبی بیش از روش درمان با فلوکستین بهتنهایی در کاهش شناختهای ناسازگارانه، باورهای غیرمنطقی و اضطراب جنسی مؤثر است.
در زمینه روش درمان ترکیبی و شناختی- رفتاری در شناختهای ناسازگارانه، باورهای غیرمنطقی و اضطراب جنسی تفاوت معنیداری دیده نشد.
در این پژوهش گروه درمان فلوکستین کاهشی در شناختهای ناسازگارانه، باورهای غیرمنطقی و اضطراب جنسی نشان نداد.
دریافت مقاله: 20/11/1382؛ دریافت نسخه نهایی: 7/4/1383؛ پذیرش مقاله: 7/5/1383 1- Bishay 2- Gerald 3- Lindsy 4- Powel 5- Meana 6- Binilk 7- Rosen 8- Leiblum9- McCabe منابع بشارت، محمدعلی (1378).
شیوههای شناختی- رفتاری در درمان زنان مبتلا به فوبیای جنسی.
Journal of Sexual & Marital Therapy, 27, 259-271.
Journal of Sexual and Marital Therapy, 26, 293- 320.
Journal of Behavior Therapy & Experimental Psychiatry, 26, 359- 363.