چکیده:
با اینکه عموم انسانها فطرتا کمال جویند، ولی بسیاری از ایشان با انحراف از مسیر کمال حقیقی و فرو غلتیدن در کژ راهههای کمال پنداری در دنیا و
آخرت نصیبی جز سرگردانی و بدبختی ندارند. قرآن کریم راه رسیدن به کمال واقعی و نجات از بدفرجامی را تبعیت از رسولان الهی و کتاب و
دستوراتشان معرفی نموده است. این مقاله درصدد تحقیق و بررسی این مسأله مهم است. بدین منظور ابتدا آیات مربوط به تبعیت استخراج و دستهبندی
شده است و در مرحله بعد، تحت عناوین خاص همچون «تبعیت ممدوح و مذموم در قرآن» و «راه شناسایی هر یک از انواع تبعیت از دیدگاه قرآن» و...
مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه کاربردی این تحقیق این است که کمال هر انسانی بر اساس تبعیت او معلوم و مشخص میگردد و خداوند مراتب
انسانها را با توجه به درجه تبعیت آنها در آن فرد یا چیزی که تبعیت میکنند تعیین کرده و بر اساس آن به ایشان کیفر و پاداش میدهد.
خلاصه ماشینی:
"یعنی قرآن و ولایت امیرالمؤمنین علیهالسلام و سایر ائمه علیهمالسلام دلیل بر این مطلب، قول خداوند ـ عزوجل ـ است: «تا اینکه نفس گوید یا حسرتا به خاطر افراطکاری در جنب خدا»؛ زیرا از امام صادق علیهالسلام نقل شده که فرمودهاند: «ما جنب خدا هستیم.
راه کسی که به سوی خدا بازگشته است: خداوند متعال پس از اینکه در آیه 14 سوره «لقمان» انسان را به شکرگزاری در مقابل خود و نیز پدر و مادر سفارش مینماید، در آیه 15 همین سوره وی را از اطاعت آن دو در مواردی که به شرک خدا منجر میشود؛ نهی کرده، نسبت به رفتار نیکو با آنان در این دنیا ـ حتی در همین صورت ـ امر نموده و در ادامه میفرماید: «و از راه کسی که به سوی من بازگشته، تبعیت کن.
» (غافر: 38) در مورد کاربرد ترکیبی واژه هدایت به عنوان پیامد تبعیت، توجه به این نکته ضروری است که گرچه از آن با تعابیر مختلفی همچون هدایت به راههای امن و سلامت و صراط مستقیم و راه رشد یاد شده است، ولی در حقیقت بازگشت همه آنها به یک چیز، یعنی همان راهی است که انسان را به خداوند نزدیک میکند.
» (روم: 29) و نیز درباره کسانی که دعوت پیامبر صلیاللهعلیهوآله را اجابت نکردهاند، چنین ذکر شده است: «پس اگر تو را اجابت نکردند، بدان که آنها فقط از هوا و هوس خود تبعیت میکنند."