چکیده:
بیگمان گفتوگو با حضرت آیت الله یزدی دربارهء حقوق بشر اسلامی،با توجه به شخصیت علمی و عملی ایشان،مقدمهء نیکویی برای طرح بحث تعامل حقوق بشر و دین است.تجربهء عملی ایشان در دوران ریاست قوهء قضائیه در کنار سابقهء طولانی تدرس و تدریس فقهی،این فرصت را به پژوهشگر و پرسشگر در تعامل دین و حقوق بشر میدهد که بتواند نتایج صائب و کارایی را در پاسخ انتظار بکشد.این گفتوگو،گامی است اولیه با نگاه درجهء دوم و روششناختی که به بررسی اجمالی حقوق اولیه انسانی از منظر دین پرداخته است.بدیهی است با برداشتن گامهای پسین،این راه پرثمر ادامه خواهد یافت.
خلاصه ماشینی:
"جناب عالی چه حقوق و آزادیهایی را برای آحاد بشر،بنیادین و اساسی میدانید که اگر حقوق و آزادیها از بشر سلب شود یا به نحو نادرست محدود شود،هویت انسانی مخدوش میشود؟ *ادیان آسمانی،از ابتدا تا آخرین آنها(اسلام)یک سیر تکاملی را پیمودهاند؛یعنی مثلا آموزههای اولین پیامبر از پیامبران بزرگ،مثل حضرت ابراهیم که از او به شیخ الانبیا تعبیر میشود،دستورات کمی بوده است که البته این دستورات نقش خودش را هم در زندگی دنیوی و اخروی انسانها داشته و تأثیر خودش را بر جای گذاشته است،اگرچه ما مجموعهء آنها را الان در دست نداریم،ولی این را میدانیم که دین بعدی وسیعتر از قبلی بوده است.
بههرحال شما برای کمک علمی به رفع برخی ابهامات موجود،چه پیشنهادی ارائه مینمایید تا به عنوان چارچوبهای برای طرحهای پژوهشی آینده مطرح شود و متفکرین و صاحبنظران در تلاشهای آینده،پیشنهاد مزبور را مورد توجه قرار دهند؟ *در قانون اساسی ایران یا اسناد مشابه،نسبت به حقوق ملت یا حقوق انسانی و تساوی انسانها در برابر قوانین یا بسیاری حقوق و یکسانی افراد حتی با داشتن مقامات عالیه تصریح شده است؛اما اینکه در بعضی جاها قید وارد گردیده،از جمله اینکه جزئیات را قانون عادی مشخص میکند و یا با رعایت اصل 4 باید عمل شود یا محوریت اصل 4 در قانون اساسی حاکم بر همهء اصول دیگر قانون اساسی خواهد بود،برمیگردد به یک مسئله طبیعی و آن این است که انسان در زندگی اجتماعیاش در تکامل است و همیشه شرایط زندگیاش فرق میکند."