چکیده:
وجود زبانها و گویشهای متفاوت و متعدد در همهء کشورهای جهان1-از جمله کشور ما-و به رسمیت شناختن زبان واحدی که مسائل سیاسی و اقتصادی، فرهنگی،حفظ وحدت ملی و یک پارچگی کشور ایجاب میکند و زبان رسمی(معیار)نامیده میشود، همواره مسائل و مشکلاتی را برای نظام آموزش و پرورش و معلمان و نیز برای دانشآموزانی که گویش دیگری دارند،با زبان رسمی بیگانهاند به وجود میآورد. کشور ما نیز که با زبانها و گویشهای متفاوتی رو به روست و زبان مادری بسیاری از کودکان،غیر از زبان رسمی و ملی(زبان فارسی)است،از لحاظ آموزش زبان فارسی مشکلاتی وجود دارد.این تحقیق میدانی کوشیده است تا این مسأله را در یکی از مناطق کشور،یعنی شهرستان بجنورد،که مردم آن داردی گویشهای متفاوت نظیر ترکی،کردی،ترکمنی،بلوچ و تاتاند و از این نظر در کشور منحصر به فرد است،مورد بررسی و مطالعه قرار دهد تا دریابد که چه مشکلاتی بر سر راه آمورش زبان فارسی وجود دارد،چگونه میتوان آنها را از سر راه برداشت و شیوههای علاقهمندسازی دانشآموزان به زبان فارسی در اینگونه مناطق چه میتواند باشد.
این مقاله توسط جناب آقای دکتر امان قرائی مقدم تدوین و به فصلنامه ارائه شده است که به این وسیله از ایشان تقدیر و تشکر مینماییم.
خلاصه ماشینی:
6-از دادههای مربوط به سؤال شمارهء 6 چنین نتیجه گرفته میشود که 36/86 درصد از پاسخدهندگان معتقدند کاه استفاده از کتابهای داستانی و کمک درسی در فراگیری و ایجاد علاقه در دانشآموزان غیر فارسی زبان به یادگیری زبان فارسی مؤثر است.
(خی 2) (به تصویر صفحه مراجعه شود) -نتیجهء سؤال شمارهء 8 نشان میدهد که 70 درصد از پاسخدهندگان معتقدند که استفاده از معلمان بومی و محلی و آموزش دیده تا حدود زیادی در ایجاد علاقه به زبان فارسی و یادگیری آن در دانشآموزان غیر فارسیی زبان مؤثر است.
این نتیجه را علاوه بر خی 2 محاسبه شده،تحقیق نام برده در بالا نیز تأیید میکند و حدود 50 درصد از معلمان نمونهء آماری آن منطقه معتقدند که وجود لغات مشترک بین زبان متون موجود در کتاب فارسی اول و گویش منطقه تا اندازهء زیادی در پیشرفت و یادگیری زبان فارسی دانشآموزان غیر فارسی زبان مؤثر است و بهتر است مطالب کتابهای درسی مناطق دو زبانه،حاوی لغات مشترک زبان رسمی و گویش محلی باشد.
این نتیجه را علاوه بر خی 2 محاسبه شده(چون از خی 2 جدول بزرگتر است)تحقیق نام برده در بالا نیز تأیید میکند و 7/77 درصد نمونهء آماری معتقدند که تعداد دانشآموزان در کلاسهای اول ابتدایی در اینگونه مناطق نبایستی از 25 نفر تجاوز کند.
(همان صص 184 و 172) -از سؤال شمارهء 18 نتیجه گرفته میشود که نزدیک 50 درصد پاسخدهندگان معتقدند که برای ایجاد علاقه در دانشآموزان غیر فارسی زبان، بهتر است در هنگام تدریس و صحبت کردن تنها از زبان فارسی استفاده شود و تا حد امکان از به کار بردن زبان مادری پرهیز گردد.