چکیده:
تجزیه و تحلیل خوشهای روش آماری است که مشاهدات را بصورت گروههای مشابه طبقهبندی مینماید.کاربرد تجزیه و تحلیل خوشهای نشانگر انتخاب پیچیدهای است،زیرا طیف وسیعی از روشها را در برمیگیرد و همچنین نوع ساختار،کیفیت این روش را تعیین میکند.این گزارش تاریخچه کاربرد تجزیه و تحلیل خوشهای را در تحقیق مدیریت استراتژیک عرضه میدارد.روش مذکور از اواخر دهه 70 جهت بررسی مباحثی که اهمیت اساسی داشتهاند،بکارگرفته شده است.تجزیه و تحلیلی که از چهار و پنج بررسی مهم به چاپ رسیده،حاکی از آنست که بکارگیری تجزیه و تحلیل خوشهای اغلب در حد مطلوب نبوده است.ممکن است این نتیجهگیری از آن سبب حاصل شده که این روش قابلیت عمومیت بخشیدن به مفاهیم علمی را ندارد.بهرهگیری از این دستاوردها،پیشنهاداتی چند جهت بسط کاربرد این تجزیه و تحلیل در تحقیقات آتی را در ذیل بیان مینماید.
خلاصه ماشینی:
"تجزیه و تحلیل خوشهای که نمونهای از اجزاء تشکیلدهنده را مورد بررسی قرار میدهد(بعنوان مثال سازمانها)،نمونهها را به نوعی گروهبندی میکند که مغایرت آمار بین اجزاء گروه حداقل بوده ولی مغایرت بین گروهها حداکثر میزان ممکنه باشد.
تجزیه و تحلیل خوشهای قادر است از میان همه متغیرها سازگارترین گروههای داخلی را بیرون بکشد و بنابراین متغیرهای نامربوط منجر به خراب کردن اعتبار نتایج نهایی میشوند( Punj and Stewart,1983 )این بدان معنی است که در حد امکان مطالعات باید تمرکز خود را بر متغیرهایی بگذارند که تکیه بر اصول نظری مستحکمی داشته باشند.
چون بررسی طبقهبندی ممکن است نتایج متفاوت داشته باشد،پیشنهاد میشود تجزیه و تحلیل هم با استفاده و هم بدون استفاده از طبقهبندی انجام گیرد،اگر دستهبندی در دو مورد راهحل ارائه شده با هم متناقض باشد،اعتبار هریک باید مورد ارزیابی مجدد قرار گیرد.
( Harit et al 1992 )روش"وارد" گرایش به ایجاد خوشههایی با تعداد مشاهدات تقریبا یکسان دارد( SAS Institutes,1990 )و همچنین راهحلهایی که از این روش حاصل میشوند،توسط سایرین بد جلوه داده میشوند ( Milligan,1980 )با در نظر گرفتن این مسائل باید بین الگوریتم انتخابی با ساختار دادهها(از قبیل اندازه نمونهها، توزیع،مشاهدات و نوع متغیرها)تناسبی وجود داشته باشد.
در حالت دیگر ممکن است یک نمودار بیش از یک تیزی داشته باشد که بدین معنی است که بیش از یک گروه طبیعی با این سری از دادهها مطابقت دارد( Aldenderfer and Blashfield,1984 ) روش دوم تغییرات افزایشی ضریب را بررسی مینماید.
برای مثال مقایسه خوشههای ترکیبی با یک روش تئوریک میتواند شاهدی بر اعتبار روشهای توصیفی باشد(مثلا Everitt,1980 ) بطور خلاصه،استفاده ا زیک روش خاص به منظور تعیین تعداد خوشهها سوال برانگیز است."