خلاصه ماشینی:
"ابنبطوطه سیاح معروف مراکشی که در سده هشتم هجری بایران آمده از مسجد جامع عتیق شیراز ومسجد جامع منصور در بغداد سخن گفته که درآنجاها حوزه درسی بوه و خود او در این حوزههای درسی حاضر شده است،درحالیکه دراین دوشهر مدارس بزرگ ومهمی چون مدرسهای که خواجه نظامالملک طوسی وزیر دانشمند سلطان ملکشاه سلجوقی در بغداد بنام نظامیه بغداد ساخته بود، و یا در شیراز مدارس عدیدهای بوده است که در زمان پادشاهان آلبویه و اتابکان ساخته شده بود و در تاریخها و سفرنامهها بدان اشاره شده است.
هنگامی که خواجه نظامالملک وزیر دانشمند و با تدبیر ملکشاه سلجوقی در نیمههای سده پنجم هجری مدرسه نظامیه بغداد را که یکی از دانشگاهها و مراکز مهمه علمی عصر خود گردید، تأسیس نمود، نخستین مدرس عالیقدری که نامزد تدریس و سرپرستی این دانشگاه بزرگ گردید ابواسحق ابراهیم ابنعلی شیرازی بود که در فیروزآباد متولد شده و از بزرگترین علمای شافعی زمان خود شمرده میشد.
از قول بشاری مورخ معروف عرب بکتابخانه بزرگ عمدالدوله دیلمی در شیراز اشاره شده، و یاقوت حموی ر معجمالادبا در شرح حال ابنالبواب راجع بکتابخانه بهاءالدوله دیلمی درشیراز ذکری بمیان آورده مینویسد: «مؤلف کتاب المفاوضه گوید: ابوالحسن علیابن هلال مشهور به ابنالبواب بمن گفت درشیراز عهدهدار کتابخانه بهاءالدوله پسر عضدالدوله بودم، این کتابخانه را بمن سپرده بودند و سرپرستی آنرا داشتم … » وجود کتابخانههای متعدد در نقاط مختلف ایران که بچند تای معروف آن اشاره شد و داشتن صدها هزار جلد کتاب در یکهزار سال پیش که هنوز صهتع چاپ بوجود نیامده و همه کتابها بادست و توسط خوشنویسان زبردست نوشته میشده و با جلدهای چوبین اعلا مجلد و تذهیب میگردیده، در خور توجه و اهمیت شایانی است."