چکیده:
تفال و ریشههای تاریخی اعتقادی مردم درایران و در دیگر نقاط جهان ـ تطیر و تفال در یونان و روم باستان ـ پرندگان نیک و شوم: هما ـ لاشخور ـ پرواز پرندگان، عقاب، کلاغ ـ حوادث آسمانی و مفاهیم آن: کسوف، خسوف، ستاره دنبالهدار،شومی سیاهان ـ تفال ازنام نیکو ـ ناقصالخلقهها ـ جگرقربانی ـ تطیرهای تاریخی: تطیر برای کراسوس، فیلیپ مقدونی، ماریوس ـ تفال و تطیر درمیان اعراب ـ تفال و تطیر در اسلام ـ معادل لغوی آن در فارس ـ تفال درایران باستان ـ تفال و تطیر میان ایراناین و مسلمانان ـ تفال با قرآن، کتاب و یا شعر ـ تفال به شکستن و یا ریختن،جنگ سگها و یا جنگ شیروگاو ـ تطیر به نام، زشتی، مرگ،سخن، ستاره دنبالهدار، شعر، جغد، مرغبیهنگام،اختلاج، قمردرعقرب، افتادن قلمدان.
خلاصه ماشینی:
نواب همایون بن محمد بابر پادشاه در وقتی که به ایران آمد عرض کرد که اگر سلطان وجه الارض یعین خلیفه الله فی الارض شاه طهماسب، میر مصور را به من دهد، هزار تومان پیشکش از هندوستان قبول دارم و می فرستم، ازین حکایت پسرش میر سید علی که در هنرمندی از پدر بهتر بو پیشتر به هند شتافت، پسر و پدر هر دو بجانب هند افتادند و در آنجا رحلت کردند، چنانکه گفته اند: جانب هند میروم، کآنجا کار اهل هنر نکو رفته که سخا و کرم ز اهل زمان به زمین سیه فرو رفته›› مصحح دانشمند در حاشیه افزوده اند: ‹‹صاحب عرفات العاشقین اصل این پدر و پسر را از ترمذ دانسته، میر سید علی در شعر جدایی تخلص داشت، و در شاعری نیز استاد بود، پدر و پسر جامع جمیع فنون و خاصه در نقاشی و تذهیب بسیار چابکدست بودند، اوایل عهد شاه طهماسب در کتابخانة پادشاه کار میکردند، صادقی بیگ نوشته است بواسطة رنجشی که داشتند به هند رفتند و به ملازمت همایون پادشاه اختصاص یافتند، غرض میر سید علی بسیار مورد توجه بود و خطاب نادر الملکی سرافراز گردید، و بعد از همایون جلال الدین اکبر به رعایت وعزت میر سید علی افزود، و او را ترقیات کلی دست داد، چنانکه پیوسته با مولانا قاسم مذهب و عبد الصمد و دوست مصور ملتزم رکاب شاه بودند و جلال الدین اکبر نزد آن جناب مشق تصویر می فرمود، و در خدمت آن پادشاه بین او و غزالی مشهدی مهازلات رکیک میشد، تقی الدین اوحدی نوشته پس از پنج سال (پس از پنجسال تحریف کاتبست و بعد از این حال صوابست) رخصت سفر مکه گرفته ودر آنجا وفات یافته است، ظاهرا" مرگ وی در حدود سال نهصد و شصت و هفت اتفاق افتاده است›› (ص 139 – 140) چاپ بنیاد فرهنگ ایران با تصحیح و تحشیة شاعر دانشمند آقای احمد سهیلی خوانساری.