چکیده:
با توجه به انگیزش خواستهای قومی در گستره جهانی و دامن زدن به منابع قومی
ناسیونالیسم چنین به نظر میرسد که در دهه آینده کلیه کشورها به نحوی با این مسئله
مواجه خواهند شد. از آنجا که قومیت یکی از شاخصهای عمده در شناخت ظرفیت طبیعی
کشورها برای نیل به ثبات و دوری از خشونت به حساب میآید امنیت کشورها در دهه آینده
بدون توجه به این بعد رقم نخواهد خورد. در جمهوری اسلامی ایران نیز به نظر میرسد
که این موضوع با توجه به تعدد گروههای قومی و پیشینه تاریخیشان خواه ناخواه مطرح
خواهد شد. وجود یک قطب قومیتی در غرب و جنوب شرقی کشور و همراهی با دو گسست دینی و
به ویژه اقتصادی و تحریکات بیگانگان میتواند خطرآفرین باشد. در این مقاله به این
مهم پرداخته شده است.
خلاصه ماشینی:
"این قوم زمینه مناسبتری برای فعال شدن گسست کرد - فارس دارد؛ از جمله این زمینهها: اول، تمرکز جمعیتی در یک منطقه کوچک و مشخص؛ دوم، امکانات اندک اقتصادی، بهداشتی و آموزشی؛ سوم، موقعیت جغرافیایی در کنار مرز دو کشور با تشابه قومی و محلی و اختفای مخالفان نظام و وضعیت کوهها و راهها؛ چهارم، انزوای سیاسی و حضور کمتر یا کمرنگ نخبگان سیاسی اجتماعی در داخل نظام؛ پنجم، ملاحظات مذهبی که اکثرا سنی مذهب میباشند، در مقایسه کردهای شمال خراسان که شیعه مذهب هستند و از این حیث مشکلی نداشتهاند؛ ششم، ملاحظات منطقهای جمعیت کرد در شمال عراق، جنوب شرق ترکیه، شرق سوریه، که در نتیجه کردستان ایران از تنشها و گرایشهای سیاسی این قومیت در منطقه تأثیر میپذیرد، در حالی که کردهای شمال خراسان به دلیل دوری از این منطقه زندگی آرامتری دارند؛ هفتم، زبان کردی گرچه از شاخههای زبان ایرانی است و با پارسی باستان همانندیهای زیادی دارد، لکن برای فارسی زبان امروز مفهوم نیست و گویشهای کردی مختلف مانع یک زبان سراسری واحد است.
از جمله این حوادث و گرایشهای سیاسی میتوان به موارد زیر اشاره کرد: اول، سرکوب اقوام بلوچ به دست رضاشاه در سال 1306؛ دوم، شورشهای محلی طوایف مختلف بلوچ در سالهای 1310 تا 1313؛ سوم، تأسیس جبهه آزادیبخش بلوچستان در سال 1343 به رهبری جمعهخان در پاکستان و تأثیر در ایجاد نارضایتی بلوچهای ایران از حکومت مرکزی به ریاست عبدیخان که پس از انقلاب اسلامی با درگیریهای مسلحانه از هم پاشیده شد؛ چهارم، ظهور حزب دموکراتیک بلوچستان در سال 1354 تحت عنوان جبهه ملی خلق ایران که پرونده آن با درگیری و خونریزی بسته شد؛ پنجم، تأسیس سازمان دموکراتیک مردم بلوچستان به رهبری مهندس رحمت حسینپور در سال 1358 با آرمانهای قومی که موجب واکنش شدید دولت بدان شد؛ ششم، تأسیس کانون سیاسی - فرهنگی خلق بلوچ در سال 1358 در زاهدان در حوزه دانشگاهی متأثر از پاکستان؛ هفتم، درگیری گروه پیشمرگ بلوچ به رهبری امان الله برکزایی با حکومت انقلابی و فروپاشی آن؛ هشتم، درگیریهای سالهای 1371 تا 1374."