چکیده:
جهانبینی و نگرشهای هر فرد، تأثیر مستقیمی در همسرگزینی دارد؛ چرا که معیارهای
گزینش همسر، برخاسته از باورها، عقاید و خصوصیات شخصی و فردی است. از میان این
باورها، اعتقاد یا عدم اعتقاد به دین، نقش مهمی را ایفا میکند که بر حسب آن
ملاکهای گزینش تغییر مییابد. نوشتار حاضر در راستای تبیین ملاکهای گزینش همسر در
جهانبینی اسلامی، ابتدا به بررسی این ملاکها در جامعهشناسی خانواده پرداخته و
سپس صفات و شرایط لازم همسر را از منظر متون دینی (قرآن و کلمات معصومین(ع)) بیان
میکند. از این منظر، ایمان و باورهای دینی در حد مناسب، تقوا و دوری از گناهان،
اخلاق نیک و سازگاری و سلامت جسمانی و روانی، صفات لازم برای یک همسر مناسب است.
سایر ملاکها، از جمله کفویت و جذابیت جسمانی به طور نسبی و متناسب با اوضاع و
احوال زمانی و مکانی هر فرد و جامعه در نظر گرفته میشود.
An individual's worldview and attitudes have a direct impact on spouse selection because the criteria for selecting a spouse arises from his/her beliefs، opinions، and personal qualities. Among these beliefs، believing or not believing in a religion plays a pivotal role on basis of which the criteria of selection may vary. To explain the criteria of spouse selection in the Islamic worldview، the present paper first elaborates on these criteria in the sociology of family and then presents the qualities and conditions of the spouse according to the religious texts (the Koran and the words of the immaculate Imams). According to these texts، the necessary qualities a spouse should have include religious beliefs and faith to an appropriate extent، piety and avoiding sins، good manners، compatibility، physical and psychological healthfulness. Other characteristics such as matching each other and physical attractiveness are brought into consideration according to place and time circumstances of any individual and society.
خلاصه ماشینی:
"این ملاکها در اندیشه اسلامی، تحت دو دستة کلی قرار میگیرند: ملاکهای مطلق و لازم که بر حسب سنن، عرف و فرهنگهای مختلف تغییر نمییابد و در همة زمانها و مکانها ثابت است و ملاکهای نسبی که بر حسب شرایط و موقعیتهای گوناگون، تغییر یافته و میتوان میان آنها اولویت قائل شد، پس از آگاهی و شناخت به این ملاکها و اولویتبندی بین آنها از جهت نظری، گام مهم دیگر، تشخیص این معیارها در فرد داوطلب ازدواج است که در این نوشتار به نحو بسیار اجمالی به آن پرداخته میشود.
[1] ـ ملاکهای گزینش مرد تعالیم اسلام برای گزینش یک مرد به عنوان همسر مناسب، علاوه بر ملاکهای فوق، بر نکات دیگری نیز تأکید دارد که شامل موارد ذیل میشود: - باورهای دینی مستحکم؛ به علت تأثیر بیشتر مرد بر زن در زندگی خانوادگی، برخورداری او از باورهای دینی و مذهبی مستحکم، بیشتر مورد تأکید قرار گرفته است.
قمی، 1370: ج1 ؛ ج2) به نظر میرسد، جملهای که در مورد حضرت فاطمه(ع) گفته شده است که اگر حضرت علی(ع) نبود، همتا و همانندی برای ازدواج با حضرت زهرا(س)، در میان انسانها یافت نمیشد، اشاره به این واقعیت دارد که غیر از علی(ع) کسی همتای ایشان نبود.
[2] همسانی زن و مرد در امور فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی هرچند به سازگاری بیشتر آنان کمک میکند ولی نمیتوان این امر را به عنوان ملاک لازم و قطعی در همة شرایط زمانی و مکانی برای همسر مناسب در نظر گرفت.
مثلا فردی که همسر خود را از دست داده و دارای چند فرزند است، در ازدواج دوم دیگر توجهی به باروری فرد ندارد و ممکن است با فردی نابارور ازدواج کند و نیز در ازدواجهایی که گاه اهدافی کوتاه مدت برای آنها در نظر گرفته شده، فقط به ملاکهایی مطلق و ضروری توجه میشود."