چکیده:
با توجه به جایگاه رفیع نهاد خانواده در دین اسلام و زن به عنوان رکن رکین این نهاد
مقدس، انتظار بر این بود که در چهار برنامه توسعه پس از انقلاب اسلامی موضوع زنان و
خانواده جزء محورهای حائز اهمیت باشد. این نوشتار با بررسی اجمالی انواع
برنامهریزی در ایران، میزان رویکرد نظام اسلامی را به رفع مشکلات و مسایل زنان در
برنامههای توسعه بررسی نموده است. نتایج مقاله نشان میدهد در برنامههای اول و
دوم توسعه در محور زنان، افزایش سطح سواد عمومی زنان، ارتقای سلامت آنان و
برنامههای اوقات فراغت و تربیت بدنی زنان مورد توجه بوده است و در برنامه سوم یکی
از مواد برنامه، مختص توسعه مشارکتهای فرهنگی اجتماعی زنان در نظر گرفته شده بود.
در برنامه چهارم توسعه نیز علیرغم درک ضرورت توجه به مسایل زنان و خانواده و
گنجاندن پارهای مباحث در این خصوص، محورهای مهمی نیز مغفول واقع شده است.
With respect to the exalted status of family in Islam and woman as the essential pillar of this institution، one would expect women and family to be one of the significant axes of the four Development Plans after the Islamic revolution. This paper، after a brief study of the types of development plans in Iran، elaborates on the amount of attention of the Islamic system to removing women’s problems in development plans. The results of the study show that، in the first and second Development plans، the major issues were the promotion the level of women’s literacy and health، leisure time activities and physical education. In the Third Development Plan، a section of the plan is devoted to the development of women’s socio-cultural participation. In the Fourth Development Plan، however، in spite of understanding the necessity of paying attention to the problems of women and family and in spite of incorporating some points in the plan، some very basic issues have been neglected.
خلاصه ماشینی:
"نتایج مقاله نشان میدهد در برنامههای اول و دوم توسعه در محور زنان، افزایش سطح سواد عمومی زنان، ارتقای سلامت آنان و برنامههای اوقات فراغت و تربیت بدنی زنان مورد توجه بوده است و در برنامه سوم یکی از مواد برنامه، مختص توسعه مشارکتهای فرهنگی اجتماعی زنان در نظر گرفته شده بود.
ماده 158 از قانون برنامة سوم توسعه به شرح زیر است: مرکز امور مشارکت زنان ریاست جمهوری موظف است در جهت زمینهسازی برای ایفای نقش مناسب زنان در توسعه کشور و تقویت نهاد خانواده، ضمن انجام مطالعات لازم با همکاری دستگاههای اجرایی ذیربط اقدامات ذیل را به عمل آورد: الفـ با بهرهگیری از اصول و مبانی اسلامی و با در نظر گرفتن تحولات آینده جامعه، نیازهای آموزشی، فرهنگی و ورزشی خاص زنان را شناسایی کرده و طرحهای مناسب را حسب مورد از طریق دستگاههای اجرایی ذیربط تهیه و برای تصویب به مراجع مربوط پیشنهاد کند.
آنچه در برنامه سوم توسعه جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر بیطرفی جنسی در برنامهریزی مورد توجه سیاستگذار بوده است، در برنامه چهارم توسعه به سمت حساسیت جنسیتی و سیاست تبعیض مثبت حرکت نموده و برخی از مواد بحث زنان و خانواده در این برنامه، از سند پکن گرفته شده است.
در بند اول ماده 158 برنامه سوم توسعه تأکید شده است که کلیه برنامههای دولت که از طریق مرکز امور مشارکت زنان پیگیری میشود، باید «در جهت زمینهسازی برای انجام نقش مناسب زنان در توسعه کشور و تقویت نهاد خانواده» باشد."