چکیده:
تجارت جهانی روزبهروز به سوی رقابت فشرده و کاهش موانع غیرتعرفهای پیش میرود.این روند نشان میدهد که نقش دولت در تجارت خارجی بین ملل جهان میبایست روزبهروز کمتر شود. آزادسازی تجارت که نتیجه دور گفتوگوهای اروگوئه میباشد، روند تجارت جهانی در قرن آینده را نشان میدهد.این روند گواه بر تضعیف نقش دولتها در تجارت میباشد. در ایران اسلامی تجربیات سالهای اخیر عکس روند تجارت جهانی را نشان میدهد.به عبارت دیگر نقش دولت در تجارت خارجی روزبهروز وسیعتر و مداخلات آن بیشتر شده است. چنانچه تجارت گستردهتر مدنظر باشد و از این مسیر توسعهء پایدار اقتصادی پایهگذاری شود،ضرورت دارد که نقش دولت در تجارت خارجی مورد بازبینی قرار گیرد و شرایطی پیشبینی و تدارک دیده شود که در آن عاملان اقتصادی به سهولت بتوانند به کار صادرات و واردات بپردازند.تولیدات باارزش افزوده بیشتر را به بازارهای جهانی عرضه کنند ودر مقابل محصولات و فرآوردههایی را وارد نمایند که متضمن رشد تولید و تجارت باشد. در این گزارش تلاش میشود که شمای کلی نقش دولت در اتخاذ و پیشبرد سیاستهای تجاری در حال حاضر مورد ارزیابی قرار گیرد و شرایط ایدهآل برای آینده به تصویر کشیده شود.
خلاصه ماشینی:
"*تجارت نفت و گاز در انحصار دولت است و از آنجا که این بخش نقش اصلی در تأمین درآمدهای ارزی کشور دارد،نقش دولت در تجارت خارجی ایران بسیار وسیع است.
عدم توفیق کامل دولت در مقابله با فشارهای تورمی در سالهای اخیر سبب شد که بهای تمامشدۀ کالاها در بازار داخلی آنچنان افزایش پیدا کند که قدرت رقابت آنها برای عرضه در بازارهای خارجی از بین برود.
به عبارت دیگر توفیق یا ناکامی دولت در مقابله با فشارهای تورمی تحت تأثیر رشد نقدینگی و اتخاذ سیاستهای پولی انبساطی،بهطور مستقیم بر روند صادرات غیرنفتی اثر گذارده است.
سیاستهای پولی انبساطی اگرچه از یک سو تسهیلات اعتباری بانکها به بخشهای مختلف اقتصادی از جمله تجارت را افزایش میدهد و به رونق آن میانجامد،ولی از سوی دیگر در اثر عدم تعادل میان عرضه و تقاضا در بازار کالاها موجبات رشد فشارهای تورمی را فراهم میسازد و این امر در افزایش شاخص بهای عمدهفروشی کالاهای صادراتی و تضعیف قدرت رقابت آنها رد بازارهای جهانی مؤثر است.
از آنجا که بخش قابل توجهی از صادرات غیرنفتی کشور نیز برای تولید نیاز به ارز دارند،این امر در رشد بهای کالاهای صادراتی نیز اثر دارد.
از آنجا که تحقق برنامۀ اقتصاد بدون نفت در سرلوحۀ برنامههای اقتصادی دولت میباشد،لذا ضرورت دارد که دولت نقش و جایگاه خود را در تجارت خارجی روشن کند و برمبنای آن،نهاد تصمیمساز در این زمینه را مشخص و حمایتهای لازم را برای گسترش تجارت خارجی برمبنای یک برنامۀ روشن و درازمدت مبتنی بر رشد صادرات به عمل آورد."