چکیده:
اقتصاد کشور با وجود تنگناهای مختلفی که بهویژه از جانب کاهش درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت با آن روبهرو است.نیازمند قانونمندیهای جدیدی است که بتواند از درآمدهای پایدار و سالمی بهرهمند شود. در سال جاری کسری بودجه دولت و تنگناهای ناشی از کمبود ارز بر اقتصاد کشور سایه افکنده است.در این شرایط بحرانی،معضلاتی نظیر قاچاق کالا از هدایت منابع انسانی و سرمایهای جامعه به سمت فعالیتهای مولد اقتصادی جلوگیری میکند و فشارهای وارده بر درآمدهای دولت و نیز مردم را تشدید میکند.لذا چارهاندیشی برای مبارزهء جدی با این پدیدهء زیانبار،ضرورت دارد. خبرنگار نشریه«بررسیهای بازرگانی»در گفتوگو با آقای دکتر شمس اردکانی از تحلیلگران مسایل اقتصادی و مشاور عالی اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران، عمدهترین معضلات ناشی از بروز و گسترش پدیدهء قاچاق بر اقتصاد کشور و راههای عملی و اقتصادی برای مبارزه با آن را جویا شد. ما حصل این گفتوگو چنین است:
خلاصه ماشینی:
"اقدام دیگری که دولت در زمینۀ مبارزه با قاچاق کالا باید انجام دهد،این است که اجازه دهد کالاهایی که در کشور کشش تقاضای مطلوبی دارد،با پرداخت تعرفه وارد شود.
از برخورد فیزیکی با قاچاقچیان کالا نتیجه مطلوبی به دست نمیآید،باید ساختوسازوکار تولید کالاها در کشور به نحوی پایهگذاری شود که تولیدات داخلی بتواند با کالایی که از بازارهای خارجی بهطور قاچاق وارد میشود،رقابت کند و این امر کار آسانی نیست.
بهطور مثال از آغاز انقلاب اسلامی تا امروز حدود 350 میلیارد دلار از فروش نفت،ارز وارد کشور شده است که اگر این سرمایه مولد بود،باید سالانه 10 درصد استهلاک برای کشور کنار گذاشته شود،10 درصد مالیات به دولت بدهد و 10 درصد سود به دولت پرداخت کند که این امر بههیچوجه مشاهده نشده است.
اگر برای کالاهای خارجی در کشور تقاضا وجود دارد،باید دولت از طریق آزاد کردن ورود آن اجازه دهد عدهای آن کالا را وارد کنند و به صورت مزایده بفروشند،سپس دولت مالیات عمدهای از آن بگیرد.
مناطق آزاد قادر بود به نحوی عمل کند که آن بخشی از تقاضای جامعه که طالب کالایی که در داخل قاچاق محسوب میشود،از طریق مناطق جبران شود،در این فاصله مناطق آزاد ساخته شود و صنایع در آن احداث گردد و خود را برای رقابت در سطح جهان آماده کند، اما متأسفانه چنین چیزی انجام نشد.
سیاست ملی ایران باید بر این اساس باشد که در هر 5 کیلومتر ساحل جنوبی واحدهای تجاری و تولیدی ایجاد شود، تنها در این صورت است که قاچاقچیان کالا جرأت ورود به خاک ایران را نخواهند داشت،چون مردم آنها را خواهند راند."