چکیده:
بررسی مسؤولیتهای رئیس جمهور در قبال قانون اساسی و نیز نقد و بررسی لایحه اصلاح قانون تعیین
حدود وظایف و اختیارات ریاست جمهوری مصوب 1365 موضوع این نوشتار است. از میان پرسشهای
گوناگونی که در ارتباط با این موضوع وجود دارد، موارد زیر مورد توجه قرار گرفته است:
1ـ مسؤولیتهای رئیس جمهور در قبال قانون اساسی چیست؟
2ـ محدوده مسؤولیت رئیس جمهور در قبال قانون اساسی چقدر است؟
3ـ اختیارات رئیس جمهور در اجرای قانون اساسی چیست؟
4ـ ضمانت اجرای مسؤولیت رئیس جمهور در جلوگیری از نقض قانون اساسی چیست؟
خلاصه ماشینی:
"» (4) پیشنویس اصل هفتاد و پنجم قانون اساسی، با تغییراتی، به شرح زیر تصویب و در فصل مربوط به قوه مجریه (فصل نهم) در جای اصل یکصد و سیزدهم قرار داده شد: پس از مقام رهبری، رئیس جمهوری عالیترین مقام رسمی کشور است و مسؤولیت اجرای قانون اساسی و تنظیم روابط قوای سه گانه و ریاست قوه مجریه را ـ جز در اموری که مستقیما به رهبری مربوط میشود ـ بر عهده دارد.
ک: سید محمد هاشمی، پیشین (آقای هاشمی از عبارت «مسؤولیت اجرای قانون اساسی» به پاسداری اجرایی یاد کرده است، در مقابل پاسداری تقنینی که بر عهده شورای نگهبان است)؛ مرتضی نجفی اسفاد و فرید محسنی، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، انتشارات بین المللی الهدی، چاپ اول، 1379، ص 317 (در این مأخذ آمده است: هیچ کس مدعی نیست که رئیس جمهور شخصا مسؤول اجرای قانون اساسی در قوای دیگر است، بلکه در گفتار چنین ذکر میشود که وی مسؤول نظارت است.
شورای نگهبان در پاسخ به نامه مورخ 13/10/1360 رئیس جمهور وقت (حضرت آیتالله خامنهای) مرقوم داشتهاند: «آنچه از اصل 113 و 121 در رابطه با اصول متعدد و مکرر قانون اساسی استفاده میشود، رئیس جمهور پاسدار مذهب رسمی کشور و نظام جمهوری اسلامی است و مسؤولیت اجرای قانون اساسی و تنظیم روابط قوای سهگانه و ریاست قوه مجریه را جز در اموری که مستقیما به رهبری مربوط میشود، بر عهده دارد."