چکیده:
یکـی از آثار توسعه نیافتگی و موانع توسعه، نابرابری های منطقه ای در زمینه های اقتصادی و اجتماعی است. در این مطالعه، درجه ی توسعه ی شهرستان های استان خوزستان و نیز ضریب نابرابری برای سال های 1378 (سال پایانی برنامه ی دوم) و سال 1382 (سال چهارم اجرای برنامه ی سوم) برآورد گردید. طبق نتایج حاصل، در سال 1378، شهرستان های رامهرمز، دزفول، مسجد سلیمان، شوشتر، اندیمشک، آبادان، ماهشهر، باغملک و خرمشهر به ترتیب رتبه ی اول تا نهم را از نظر توسعه دارا بوده و نیز بالای خط توسعه (متوسـط درجه ی توسعه ی شهرستان ها) قرار داشته اند و شهرستان های امیدیه، اهواز، شوش، ایذه و شادگان با رتبه های دهم تا چهاردهم، در زیر خط توسعه قرار گرفته اند. در این سال، دو شهرستان بهبهان و دشت آزادگان، به دلیـل ناهمگنـی با بقیـه ی شهرستان ها، از رده بندی خارج شده اند. همچنین در سال 1382، شهرستان های بهبهان، شوشتر، امیدیه، اهواز، رامهرمز، آبادان، اندیمشک، باغملک و ماهشهر به ترتیب با رتبه ی اول تا نهم در بالای خط توسعه قرار گرفته اند و شهرستان های خرمشهر، مسجد سلیمان، دشت آزادگان، ایذه، شوش، دزفول و شادگان به ترتیب با رتبـه ی دهم تا شانزدهم، دارای درجه ی توسعه ی کمتر از متوسط بوده اند. همچنین نتایج تحقیق، کاهش نابرابری در استان در فاصله ی سال های مذکور را نشان می دهد.
Regional inequalities on social and economic grounds are the consequences of economic retardation and development obstacles. In this study، the degree of urban development of different cities of Khuzestan and the inequality coefficient for the years 1999 (the last year of the second plan) and 2003 (the fourth year of the execution of the third plan) have been estimated. According to the results، in the year 1999، Ramhormoz، Dezful، Masjid Soleiman، Shushtar، Andimeshk، Abadan، Mahshahr، Baghmalek، and Khorramshar respectively received the first to the ninth rank in terms of urban development being above the development line (the average urban development) while Omidieh، Ahvaz، Shush، Izeh and Shadegan having respectively the tenth to the fourteenth rank were below this line. In the same year، Behbahan and Dashte Azadegan were omitted from the ranking due to their heterogeneity with the other cities. Besides، in the year 2003، Behbahan، Shushtar، Omidieh، Ahvaz، Ramhormoz، Abadan، Andimeshk، Baghmalek and Mahshahr were respectively ranked first to ninth being above the development line while Khorramshahr، Masjid Soleiman، Dashte Azadegan، Izeh، Shush، Dezful and Shadegan received respectively the tenth to the sixteenth ranks having a degree of development below the average. The results also suggest a decrease of inequality in the province during these years.
خلاصه ماشینی:
در این تحقیق با استفاده از روشهای تاکسونومی عددی و تحلیل عاملی، شهرستانهای استان خوزستان از نظر درجهی توسعه، ضریب نابرابری و تغییرات آنها در مقاطع سالهای 1378 و 1382 بررسی و مقایسه میشوند.
Bhatia Rai Joa 0 Marya 1 Kohen 3- روش تحقیق مقایسهی شهرستانهای استانها و به طورکلی مناطق جغرافیایی از نظر ارزش یک یا چند شاخص توسعه، به دو صورت ممکن است: اول، مقایسهی موردی؛ یعنی هر بار از نظر یکی از شاخصها، میزان توسعهی هر منطقه را مشخص نماییم با این کار نمیتوان به صورت واقعی میزان توسعه و اختلاف آن را در یک منطقه نشان داد.
بعضی از اصطلاحات به کار رفته در این مطالعه، درجهی توسعه، ضریب نابرابری و خط توسعه عبارت هستند از: درجهی توسعهی خروجی نهایی روش تاکسونومی است و برای نشان دادن میزان توسعهی نسبی در یک منطقه نسبت به دیگر مناطق و نیز پراکندگی مناطق گوناگون به لحاظ توسعه، کاربرد دارد.
این برآورد نشان خواهد داد که نابرابری بین شهرستانهای استان در فاصلهی سالهای مذکور افزایش یافته است یا نه؟ همچنین، شهرستانها بر اساس درجهی توسعه رتبه بندی میشوند.
7- خلاصه، نتیجه گیری و پیشنهادها دراین مطالعه، به منظور بررسی وضعیت شهرستانهای استان خوزستان به لحاظ توسعهی اقتصادی و اجتماعی و رتبه بندی آنها در سالهای 1378 و 1382 و نیز مشخص کردن ضریب پراکندگی توسعه و تغییر آن در فاصلهی سالهای مذکور، از روش تحلیل عاملی و تاکسونومی عددی استفاده گردید.
نمرات عاملی در سالهای مذکور، به عنوان داده در روش تاکسونومی عددی به کار گرفته شد و بر این اساس، درجهی توسعه شهرستانهای استان و ضریب نابرابری بین آنها در هر دو سال برآورد گردید.