چکیده:
در این مقاله ارتباط میان تعمیق مالی و رشد اقتصادی طی دوره زمانی 84-1352 در ایران بررسی می شود. ابتدا با بررسی مبانی نظری و مطالعات تجربی انجام شده، به اندازه گیری و ارزیابی شاخص های توسعه و تعمیق مالی در کشور پرداخته شده است. سپس برای بررسی رابطه علی میان تعمیق مالی و رشد اقتصادی، تکنیک آزمون ریشه واحد و هم انباشتگی در چارچوب روش خود رگرسیون برداری دو متغیره (bVAR) بکار رفته است. نتایج دلالت بر رابطه مثبت میان تعمیق مالی و رشد اقتصادی در ایران با علیت گرنجری از طرف رشد اقتصادی به تعمیق مالی دارد. نتایج این مطالعه با نتایج مطالعات کشورهایی که دارای سیستم مالی پیچیده نمی باشند، سازگار است.
خلاصه ماشینی:
"مطالعه ختایی(8731)نشان میدهد دو شاخص قابل اتکا برای اندازهگیری توسعه مالی یعنی:شاخص نسبت داراییهای داخلی بانکها به کل دارایی سیستم بانکی و شاخص نسبت مطالبات بانکها از بخش خصوصی به کل اعتبارات تخصیصی بانکها،اثر مثبت بر رشد اقتصادی داشته؛ بهطوری که یک درصد افزایش در هریک از دو شاخص مذکور به ترتیب منجر به افزایش 0/3 و 0/93 درصدی در رشد درآمد سرانه میشود.
نموار 1-شاخص ابزاری توسعه مالی در ایران(48-2531) (به تصویر صفحه مراجعه شود) همانطور که در نمودار(1)ملاحظه میگردد،شاخص ابزاری توسعه مالی در ایران طی سالهای 2531 تا 6531 روند نسبتا ثابتی در حدود 04 درصد داشته است،اما پس از یک جهش ناگهانی به دلیل وقوع انقلاب در سال 7531،این نسبت بهطور مرتب کاهش یافته و به 61 درصد در سال 4831 رسیده که نشاندهنده افزایش کاربرد ابزارهای پرداخت جایگزین پول در مبادلات اقتصادی بوده است.
نمودار 4-شاخص ساختاری توسعه مالی در ایران(48-2531) (به تصویر صفحه مراجعه شود) همانگونه که در نمودار(4)ملاحظه میگردد،این نسبت در سال 2531 معادل 26 درصد بوده که به دلیل افزایش درآمدهای نفتی در قبل از انقلاب و نقش بالای دولت در سرمایهگذاریهای اقتصادی و همچنین به دلیل جنگ بعد از انقلاب این نسبت به تدریج کاهش یافته و در سال 7631 به 63 درصد رسیده است.
باتوجه به شاخصهای توسعه و تعمیق مالی معرفی شده در بخش قبلی و همچنین با پیروی از مطالعات تجربی صورت گرفته در این زمینه که به برخی از آنان اشاره شد،در این بخش از مقاله تلاش میگردد تا به تبیین رابطه علی میان تعمیق مالی و رشد اقتصادی در ایران پرداخته شود."