چکیده:
مجاز به معنای به کارگیری کلمه و کلام در معنای غیرحقیقی،از جمله مقولاتی است که در زبان و ادبیات همه ملل دیده میشود؛اما تمامی شیوههای به کارگیری واژه و سخن که در یک زبان و ادبیات به عنوان مجاز تلقی میگردند،در زبان و ادبیات دیگر الزاما به عنوان مجاز شناخته نمیشوند و در مواردی میان مجازهای شناخته شده نیز شباهتها و تفاوتهایی وجود دارد.در زبان و ادبیات آلمانی 10 گونه مجاز تمیز داده میشود:استعاره،مجاز مرسل[کیفی]،مجاز مرسل علی،مجاز مرسل کمی، دگرگویی،دگرگویی خاص و عام،وارونهگویی،بزرگنمایی،کوچکنمایی،تأکید[روی معنای نهفته]؛ در حالیکه در زبان و ادبیات فارسی از 2 تا 4 مجاز:تشبیه،استعاره،مجاز مرسل،کنایه سخن گفته میشود.در این مقاله به بررسی مجازها در زبان و ادبیات آلمانی و فارسی پرداخته میشود که در حقیقت به شکلی نیز بررسی مجازها در زبان و ادبیات مغربزمین و مشرقزمین خواهد بود.
خلاصه ماشینی:
"مجازها در زبان و ادبیات آلمانی و فارسی حبیب کمالی روستا* مربی دانشکدهء زبانهای خارجی دانشگاه آزاد اسلامی،واحد تهران مرکزی،ایران (تاریخ دریافت:68/7/03،تاریخ تصویب:68/11/32) چکیده مجاز به معنای به کارگیری کلمه و کلام در معنای غیرحقیقی،از جمله مقولاتی است که در زبان و ادبیات همه ملل دیده میشود؛اما تمامی شیوههای به کارگیری واژه و سخن که در یک زبان و ادبیات به عنوان مجاز تلقی میگردند،در زبان و ادبیات دیگر الزاما به عنوان مجاز شناخته نمیشوند و در مواردی میان مجازهای شناخته شده نیز شباهتها و تفاوتهایی وجود دارد.
(استعاره) -- (مستعار له)(مستعار منه) استعاره در زبان و ادبیات آلمانی به دو شکل دیده میشود: الف)استعارهای که در آن هر دو طرف تشبیه(مشبه و مشبهبه)یا هر دو سوی استعاره (مستعار له و مستعار منه)ذکر میشود: Er ist ein Fuchs(-eine listige Person) -- (der Bildempfanger)(der Bildspender) او یک روباه(-آدم مکار)است.
در زبان و ادبیات فارسی برحسب اینکه کدام طرف حذف میشود،دو نوع استعاره از هم تمیز داده میشود: الف)استعارهء مصرحه/آشکار در این نوع استعاره،مشبهبه ذکر و مشبه اراده میشود: بهرام در دلیری مانند شیر است.
دگرگویی خاص و عام (Antonomasie) در زبان و ادبیات آلمانی گاهی یک نوع دگرگویی (Periphrase) و گاهی یک نوع مجاز مرسل کمی (Synekdoche) تلقی میشود که در آن رابطهء بین معنای حقیقی و مع نای مجازی اسم خاص-اسم عام است."