آل محتاج (امرای چغانی)

"حکومت ولایت چغانیان در ماوراء النهر بایشان اختصاص داشته است و در دورهء پادشاهان‌ سامانی و غزنوی متصدی مشاغل مهمی بوده‌اند این سلسله منسوب‌اند بنام جد مؤسس امارت خویش یعنی ابو بکر محمد بن المظفر محتاج چغانی که در سال 321 هجری قمری،سپهسالاری خراسان‌ از جانب امیر نصر بن احمد سامانی بوی تفویض شده بود و (15)-تاریخ بخارا تألیف نرشخی به تصحیح مدرس رضوی ص 67 همچنان در آن منصب باقی بود تا در اواخر عمر بعلت مرض‌ مزمن و طولانی که بر او مستولی شده بود امیر نصر در سال‌ 327 هجری قمری ابو بکر چغانی را از حکومت خراسان معزول‌ نموده پسرش ابو علی احمد چغانی را جانشین وی کرد. ابو علی در سال 328 هجری بتعقیب ماکان کاکی که بار دیگر با آل زیار پیوسته‌ و از سامانیان روگردان شده بود بجرجان لشکر کشید و پس از تسخیر آن ناحیه را در عهدهء ابراهیم بن سیمجور گذاشت و کمی بعد یعنی‌ در ماه ربیع الاول 329 بکمک آل بویه ماکان کاکی را در نزدیکی ری‌ بقتل رسانیده،وشمگیر را منهزم ساخت و شهرهای قم و قزوین و زنجان و کرج و همدان و دینور را بنام امیر نصر سامانی تصرف نمود و حدود دولت سامانی را هرچند که این بسط و توسعه دوامی نکرد تا مرز عراق عرب رسانید."