چکیده:
یکی از مسائل مورد توجه در مورد خلفای عباسی گرایشهای مذهبی آنها است؛مسئلهای که بر روابط شیعه و سنّی و تحولات زمانه تاثیر گذار بود. عموم خلفایعباسی پیرو مذهب تسنن بودند و برخی از آنها در این مسیر تعصب ورزیده و بهخصومت با شیعیان میپرداختند. در مقابل، برخی از خلفای عباسی به دلایلمختلفی روابط خوب و برخوردی مثبت با شیعیان داشتند. الناصر لدینالله یکی ازخلفای عباسی است که منابع تاریخی در مورد گرایش شیعی او و بلکه شیعه بودن اوسخن گفتهاند. بررسی مستندات تاریخی و دلایل گرایش عقیدتی او و اقداماتش درتکریم شیعیان، موضوع این مقاله است.
خلاصه ماشینی:
این شیوه اطلاعاتی در تمام دوره ناصر وجود داشت تا اینکه دردوره خلافت ظاهر کنار گذاشته شد، حتی اطرافیان خلیفه از او خواستند که شیوه ناصر راادامه دهد، ولی او این پیشنهاد را نپذیرفت و گفت فایده کشف حال مردم در چیست؟ 5 ناصر به مسائل علمی و علماء نیز اهمیت میداد، بهطوری که شیخ شهابالدینسهرودی (مؤس فلسفه اشراق) از بزرگان صوفیه و صاحب فتوا به دربار ناصر راه ابن اثیر، همان.
3. اما در پاسخ این که گفته میشود ناصر از روی مصلحت یا ناچاری به شیعیان بهامیداد، باید گفت که ناصر فردی بسیار مقتدر و باهوش بوده است و دوران او بهدوران اوج قدرت عباسیان، یعنی عصر اول عباسی مشابهت داشت و دلیلیوجود نداشت او برخلاف عقیده خود، شیعیان را سوار بر حکومت و قدرتنماید، بلکه ناصر با ایجاد شبکه جاسوسی قوی و یکپارچه تمامی امور را درکنترل داشت و حکومتی قدرتمند را تشکیل داده بود که از ناحیه شیعیان خطرقابل توجهی نمیتوانست او را تهدید کند، ضمن اینکه ناصر شیعیان را احیا کردو به آنها میدان داد، ولی دیگر خلفای عباسی همواره درصدد تقویت اهلسنت بودهاند که لزوما تضعیف شیعیان را در پی داشت.
2 ج ـ وزارت ابن امسینیا (604 - 606 ق) پس از برکناری ابنمهدی از وزارت، در سال 604 ق یکی دیگر از شیعیان به ناممحمد بن احمد بن علی معروف به ابنامسینیا توسط خلیفه ناصر به وزارت انتخابشد و او از کاتبان شیعه بود که ابتدا به امیر بصره خدمت میکرد و همانجا ترقی کردتا آنکه به ریاست دیوان زمام رسید.