چکیده:
در عصر امویان اشکال متنوعی از موسیقی، رشد و گسترش یافت. موسیقی آیینی و مذهبی، موسیقی و شعر سیاسی و موسیقی قیان،
سه شکل متمایز از انواع موسیقی در این دوره است. در این گفتار به معرفی مداحان دربار خلفای اموی و شاعران شیفته اهل بیت و تأثیر
حضور این افراد در دستگاه حکومت اموی و جامعه آن دوره اشاره میشود.
خلاصه ماشینی:
"غریض مغنی که هنوز به مطربی روی نیاورده بود، به خواسته حضرت سکینه عمل کرد و این اشعار را با آواز بلند میخواند30: یا ارض ویحک اکرمی امواتی فلقد ظفرت بسادتی و حماتی بنابراین، شرایط حاکم بر جامعه اقتضا میکرد که مظلومان و ستمدیدگان با نوحهخوانی بهطور غیر مستقیم مخالفت خود را اعلام کنند، در مقابل، ظالمان و ستمگران هم با ترویج غناء مطربی و شرابخواری و فسق و فجور، مردم را انسانهایی پوچ و بی هدف و لاابالی و بی بندبار ساخته بودند.
ظلم و ستم علیه بنی هاشم همه جا را گرفته بود و مدح و ستایش را تنها شایسته آنان میدانست38: وهات الثناء لأهل الثناء بأصوب قولک فالأصوب بنی هاشم فهم الأکرمون بنی الباذخ الأفضل الأطیب در اشعارش موسوم به هاشمیات مکرر خاندان اهل بیت را ستوده است39: ان الرسول ـ رسولالله ـ قال لنا ان الامام علی غیر ماهجرا من موقف اوقف الله الرسول به لم یعطه قبله من غیره بشرا او علیه حاکم مدینه خالد القسری و خلیفه شعری گفت.
پیاپی بودن سوگها و مصیبتهایی که پس از شهادت امام علی (ع) و امام حسن (ع) و امام حسین (ع) بر خاندان و فرزندان اهل بیت (ع) وارد شد، شاعران پاکباخته و شیدای خاندان رسالت را برانگیخته بود که در اشعار خود بیشتر مرثیهسرایی کنند، تا از این طریق مظلومیت آنان را مطرح کنند.
95 بنابراین، نفس حضور در این مجالس مفسدهانگیز تلقی میشد و مقصود از ملاهی و غناء، شرکت جستن در مجالس لهو و لعب آن چنانی بود که خلیفه خوشنام اموی را سخت نگران کرده بود و احتمالا همین نکته باعث شده که بسیاری غناء را مجلس غناء تفسیر کنند، چنانکه قرطبی در تفسیر خود ذیل آیه «الذین لا یشهدون الزور» گفته: یعنی «لایشهدون مجالس الغناء»."