چکیده:
مقالههای دوست فاضل و محقق، جناب آقای احمد رهدار با عنوانهای: «مدرنیزاسیون تفکیکی» و
«ملاحظاتی بر تئوری مدرنیزاسیون تفکیکی» را در دو شماره مجله رواقاندیشه(2)، مطالعه کردم و از آن
استفادههای زیادی بردم. لازم دانستم با طرح پرسشها و بیان ابهامهایی در مورد موضوع آن دو مقاله و دریافت
پاسخ، بهرهمندی خویش را از محتوای مباحث مذکور، بیشتر نمایم.(3)
خلاصه ماشینی:
"این امر نیازی به بیان ندارد که در اخلاق، علاوه بر حسن فاعلی (نیت خوب)، محتاج به حسن فعلی نیز هستیم و از جهت اخلاقی و دینی، از هیچ شخصی پذیرفته نیست که به موجب داشتن نیت خوب، هر عمل بدی ـ مانند قتل و ضرر رساندن به دیگران ـ را انجام دهد، اما این که در اخلاق و دین بر مسأله نیت تأکید فراوان شده است، حاکی از آن است که انجامدهنده فعل، اگر بخواهد ارتقا یافته و اوج گیرد، با صرف انجام فعل حسن، این امر برای او میسر نمیشود، بلکه باید نیت حسن نیز داشته باشد (حسن فاعلی) و فرق است میان این امر که شرط ارتقای فاعل چیست؟ و این مسأله که بدی نیت فاعل، شرط لازم و کافی برای بدی فعل اوست.
بنابراین، بحث در مسأله این نیست که نیت هیچ نقشی ندارد تا این که در مقاله بیاید: «در هیچ دینی آموزش ندادهاند که قصد و نیت را نباید به چیزی گرفت و صرفا باید به حاصل و نتیجه و انگیخته پرداخت»، بلکه سخن در این است که گرچه وجود نیت خوب برای ارتقای صاحب آن نیت، ضروری است، اما وجود تلازم کامل و ضروری میان خوبی و بدی نیت فاعل از یک طرف و خوبی و بدی فعل از طرف دیگر، نه بین (روشن) است و نه مبین (روشنکننده)."