چکیده:
نوع نشانههای زبانی از مباحث مهم و جدالانگیز زبانشناختی بهویژه از زمان فردینان سوسور بنیانگذار زبانشناسی نوین تلقی میگردد.همچنین این بحث یکی از موارد عمده اختلاف میان صورتگران و نقشگرایان بوده است.مقالهء حاضر به بررسی ساختمان فعل در زبان فارسی نو از دیدگاهی نشانهشناختی میپردازد و در آن استدلال میگردد حد اقل در هفت مورد فعل در فارسی نو از صورتهای انگیخته نشانهای محسوب میگردد.همچنین نشان داده میشود انگیختگی صورتهای فعلی دارای تأثیرات درونبندی و میانبندی است.
خلاصه ماشینی:
"فاعل نحوی-سوم شخص مفرد شناسه فعلی-سوم شخص مفرد جالب این است که در مورد شناسه فعل نمود ساختواژی نمییابد و به عنوان تکواژ (zero morph) مطرح میگردد: الف-وقتی فعل در زمان گذشته ساده است و فاعل سوم شخص مفرد 2-رها\غذایش\را\خور-د\-\؟؟؟ فاعل نحوی:سوم شخص مفرد\عنصر ماضیساز\شناسه تظاهر ندارد تکواصفر وقتی فعل در وجه امری است و مورد خطاب دوم شخص مفرد است: 3-غذایت را بخور-؟؟؟ عدم تظاهر آوایی شناسه را در این دو مورد میتوان به بینشان بودن ساختار فعلی در هر مورد به لحاظ مفهومی-گذشته(غایب):سوم شخص مفرد،مخاطب:دوم شخص مفرد-نسبت به کارکرد منتسب نمود که خود نمونهای از انگیختگی است.
مصدر کامل حالت سؤال این است که این ساخت چگونه انگیخته است؟برای پاسخ به این سؤال میبایست نخست به دو نکته توجه کرد: الف-دستوری شدگی (Grammaticalization) فعل«خواستن»: فعل خواستن در فارسی نو دوگونه به کار میرود:یکی به صورت فعل کامل و در معنای اصلی خود و دیگری به عنوان فعل کمکی برای شکل دادن زمان آینده به صورت تحلیلی .
3-5-جمعبندی آنچه در بخش 3 ذکر گردید را میتوان در نمودار زیر خلاصه کرد: فعل (به تصویر صفحه مراجعه شود) به این ترتیب پویایی عمل فعل که در قالب شناسهدار یا بیشناسه بودن صورتهای فعلی دیده میشود بازتاب ساخت نهایی/تجربه است.
5-صورتهای فعل بند پیرو اگرچه بحث رابطه میان صورتهای فعلی بندهای پایه و پیرو و ارتباط آنها مطمئنا بسیار گسترده از آن است که در این بخش مطرح میگردد لیکن مثالهای محدود زیر نشانگر وجود انگیختگی در این ساختهاست."