ابتلا و آزمایش الهی

"تبیین مقیاس پاداش‌ها و کیفرها شکی نیست تنها داشتن صفات درونی، مقیاس پاداش و کیفر نیست بلکه تا صفات نیک و بد آدمی ظاهر شود هرگز نمی‌توان فردی را به صفات درونی او کیفر و پاداش داد و این صفات به وسیله رفتارها و کردار آدمی آشکار می‌گردد و ظهور آن بدون این که انسان در بوته آزمایش و امتحان قرار نگیرد امکان پذیر نیست و این خود یکی از انگیزه‌های امتحان خداوند است که در سخنان امیر موءمنان‌علیه السلام وارد شده است: الا ان الله تعالی قد کشف الخلق کشفة لا انه جهل ما أخفوه من مصون أسرارهم ومکنون ضمائرهم «ولکن لیبلوهم اگیهم اگحسن عملا» فیکون الثواب جزاء والعقاب بواء». تجربه تاریخی توجه به تاریخ پیشینیان و بررسی عملکرد آنان در برابر آزمایشهای الهی برای پندپذییری و آماده ساختن روح انسان نسبت به امتحانات پروردگار بسیار موءثر است اصولا اگر انسانی در مسایلی که برای او پیش می‌آید احساس تنهایی کند از نیروی مقاومتش کاسته خواهد شد اما توجه به این حقیقت که این مشکلات و آزمایش‌های سخت الهی برای همه اقوام و ملتها در طول تاریخ وجود داشته است سبب افزایش نیروی پایداری انسان می‌گردد و به همین دلیل قرآن مجید به طور مکرر برای دلداری پیامبر و تقویت روحیه او و موءمنان اشاره به تاریخ گذشتگان و حوادث دردناک زندگی آنها می‌کند."