چکیده:
واژه «ولا سیما» و «لا سیما» کاربرد فراوانی در نوشته ها و خطابات عربی دارد. شاید بتوان گفت کمتر خطبه ای یافت شود که از این واژه عاری باشد. در این نوشتار به معنای این واژه و سیر تاریخی به کارگیری آن اشاره شده و نمونه هایی از کاربرد آن در احادیث شیعه و سنی ارایه شده است.
خلاصه ماشینی:
"کامل الغزی نیز بر همین عقیده است و میگوید که این کلمه باعث خروج از مساوات بهتفضیل یکی از دو طرف(یعنی مابعد کلمه بر ماقبلش)میشود؛مثلا در جمله تستحبالصدقة فی شهر رمضان لا سیما فی العشر الاواخر؛صدقه در دهه آخر ماه مبارک مؤکدتر وافضل از دو دهه اول آن است.
بر همین اساس کامل الغزی حذف«لا»را صحیح نمیداند ومیگوید که در صورت حذف معنی کلمه مقتضی تسویه و مساوات است و در حد تشبیهمیماند و در جمله فرضی تستحب الصدقة فی شهر رمضان سیما فی العشر الاواخر،معنیاین میشود که استحباب صدقه در ماه مبارک مثل(سی-مثل)استحباب آن در دهه آخر استو این یک تشبیه است نه ترجیح{o6o}.
کاربرد«ولا سیما»و«لا سیما» -لا سیما به معنی خصوصا:لا سیما و«ولا سیما»(واو در اینجا اعتراضیه است چون اعتراض درآخر کلام واقع میشود)به معنی خصوصا به کار میرود و مابعد آن حذف شده و در محلخود به حال مفرد میآید؛مثلا احب زیدا و لا سیما راکبا-احب زیدا و لا سیما علی الفرس-احب زیدا ولا سیما هو راکبا-احب زیدا ولا سیما ان رکب(جمله شرطیه)که در تمام اینها«لا سیما»در محل نصب مفعول مطلق برای فعلی محذوف است و تقدیر آنکه:اخص زیدابمحبتی خصوصا راکبا/علی الفرس/هو راکب/ان رکب.
نمونه دوم آن در این روایت از امام صادق علیه السلام است: الرابع و العشرون دین یوم نحس فیه ولد فرعون لا یصلح إلا للفصد و لیحذر الأطعمة وجمیع الأعمال سیما السفر{o22o}."