چکیده:
با نگاه دقیق به آیات قرآن کریم، به اصل وجود پیوند معنایی بین آیات قرآن، که مورد
پذیرش اکثر پژوهشگران قرآنی نیز میباشد، پی میبریم. ظهور و بروز پیوند معنایی،
بیشتر در شیوه «تفسیر قرآن به قرآن» و «تفسیر موضوعی» است. معیارهای اساسی پیوند
معنایی بین آیات قرآن، عبارتند از: 1. پیوند واژگانی؛ 2. پیوند ساختاری؛ 3. پیوند
موضوعی که خود شامل مواردی همچون: پیوند عموم و خصوص، پیوند مطلق و مقید، پیوند
مجمل و مفصل، پیوند مبهم و مبین، پیوند حقیقت و مجاز، و پیوند ناسخ و منسوخ است. 4.
پیوند محکم و متشابه، که برگرفته از خود قرآن است. 5. پیوند سیاقی.
خلاصه ماشینی:
"برای مخصص منفصل (مخصصی که در ضمن آیه دیگر مستقل از عام میآید و ناظر بر همان عام است و در برخی موارد مخصص از روایات نیز میباشد) به دو نمونه از قرآن کریم اکتفا میشود: نمونه اول: در آیه سوم سوره نساء، ازدواج با همه زنان دلخواه مجاز شمرده شده است: «فانکحوا ما طاب لکم من النساء»، اما این عموم به واسطه آیات دیگر، تخصیص خورده است: «ولا تنکحوا ما نکح آباؤکم من النساء إلا ما قد سلف إنه کان فاحشة ومقتا وساء سبیلا حرمت علیکم أمهاتکم وبناتکم وأخواتکم وعماتکم وخالاتکم وبنات الأخ وبنات الأخت وأمهاتکم اللاتی أرضعنکم وأخواتکم من الرضاعة وأمهات نسآئکم وربائبکم اللاتی فی حجورکم من نسآئکم اللاتی دخلتم بهن فإن لم تکونوا دخلتم بهن فلا جناح علیکم وحلائل أبنائکم الذین من أصلابکم وأن تجمعوا بین الأختین إلا ما قد سلف إن الله کان غفورا رحیما.
پیوند سیاقی سیاق را میتوان به عنوان یکی از معیارهای پیوند معنایی آیات قرآن به شمار آورد؛ سیاق عبارت است از: «نوعی ویژگی برای واژگان یا عبارت و یا یک سخن که بر اثر همراه بودن آنها با کلمهها و جملههای دیگر به وجود میآید»؛[65] بدین معنا که صدر و ذیل آیات، آهنگ و فضای عمومی حاکم بر آنها و قرینه پیوسته آن در کشف مراد آیه و نیز ارتباط آن با آیات دیگر، نقش به سزا دارد."