چکیده:
از انتشار کاغذ اخبار،اولین روزنامه فارسیزبان چاپ ایران،که در سال 1837،م.چاپ شد حدود 163 سال میگذرد.اما انتشار اولین نشریه فارسی زبان چاپ خارج از کشور یعنی اخبار هندوستانی چاپ کلکته نزدیک به دو قرن پیش بازمیگردد. دو مجله فارسیزبان الغری و درة النجف در سال 1327،هـ.ق در شهر نجف اشرف چاپ و منتشر شدند. پیش ازآن آنکه بخواهیم به معرفی این دو مجله بپردازیم،لازم است این نکته را یادآوری کنیم که الغری و درة النجف در شمار جراید مدافع مشروطه بهشمار میآیند و زمان انتشار آنها همزمان با استقرار مشروطه در ایران-پس از استبداد صغیر-و برپایی مشروطه در عثمانی بوده است.ازاینرو برای درک بهتر شرایط زمانی انتشار این دو مجله، لازم است ابتدا مطالبی به اختصار پیرامون این دوره تاریخی گفته شود.
خلاصه ماشینی:
"31 محیط طباطبایی دربارهء این مجله گوید:«باید دانست الغری فارسی در نجف و جانشین آن درة النجف فارسی،مانند مجله عربی العلم که سید هبة الدین شهرستانی در همان نجف انتشار میداد با نفوذ آخوند ملا کاظم خراسانی و قدرتی و موقعیتی که در مبارزه[با]استبداد و [دفاع از]مشروطه نصیب او شده بود بیارتباط نبود.
مشخصات درة النجف قطع:خشتی کوچک(31x91 سانتیمتر) نوع کاغذ:کاهی نوع چاپ:سربی قیمت:2 مجیدی ترتیب انتشار:ماهانه چاپخانه:مطبعه علوی(از شماره شش:مطبعه حبل المتین) محل چاپ:نجف محرر و مؤلف(مدیر و سردبیر):آقا محمد محلاتی نشردهنده(صاحب امتیاز و ناشر): حاج شیخ حسین اصفهانی به همت:آیة اللهزاده آقا میرزا مهدی (فرزند ارشد آخوند خراسانی) در شمارهء چهار و پنج مجله درة النجف که در ماه رجب 8231 هـ.
ق انتشار یافته (صفحه 012-212)ذیل«باب التقریظ و الانتقاد»نامهای درج گردیده که اگرچه نام نویسنده آن مذکور نیفتاده ولی در معرفی دو تن از اصلیترین گردانندگان مجله بسیار ارزشمند است: خدمت ذی مکرمت جناب مستطاب شریعت ماب حاوی الفروع و الاصول، جامع المعقول و المنقول،آقای محمد محلاتی مؤلف مجله«درة النجف» زیدت افاضاته،به همت والای حضرت ملاذ الانام کهف الاسلام و المسلمین آیة اللهزاده آقا میرزا مهدی دام ظله تعالی [فرزند ارشد آخوند خراسانی]،وصول گرامی مجله درة النجف که جدیدا از مشرق قبة الاسلام و ساطع گردیده بینهایت خاطر این داعی بیمدعا را قرین انبساط داشته23 تاریخ انتشار و تعداد صفحات هر شماره: ش 1(02 ربیع الاول 8231):صص 1-46 ش 2(ربیع الثانی 8231):56-29 ش 3(02 جمادی الاول 8231): 39-041 ش 4-5(غره رجب 8231): 141-212 ش 6(اواسط شعبان 8231): 312-252 روی جلد تمامی شمارههای مجله با حروف درشت عنوان مجله درج گردیده و سال انتشار مجله(یعنی سال 8231)نیز با حروف کوچکتری در همراهی عنوان قرار گرفته است."