چکیده:
جهانی که رسانهها آن را ترسیم میکنند همانند جهانی که ما احساس و در آن زندگی میکنیم،یک مجموعهء سازمان یافتهء فرهنگی از«مقوله»یا «مفاهیم کلی»است.از طریق مقولهبندی پدیدهها،یا دستهبندی کردن مفاهیم،ما جهان را اداره میکنیم و به آن معنا میبخشیم.در اینجا یک فرایند ایدئولوژیک اساسی در کار است؛یک مدل اجتماعی ساخته شده از جهان بر ادراک و شناخت ما افکنده میشود، یعنی یک مدل از پیش تعیین شدهء اجتماعی در ذهن همه ما وجود دارد که امور را بر حسب آن مدل ارزیابی میکنیم.پس در مقولهبندی امور، طرحوارهها یا افکار قالبیای که اجتماع دیکته میکند مطرح است و نه تجربه و درک مستقیم خود ما از پدیده؛مقولاتی مانند بنیادگرا،تروریست،محافظهکار و... برچسبهای مقولهای از این نوع، ساختار جهان ایدئولوژیکی را که در یک رسانه ارائه میشود تا حد زیادی در اختیار ما قرار میدهد و حاکی از نگرش آن رسانه است نسبت به شیوهای که جهان را بر اساس آن نگرشها و ارزشها،سازمان میدهد.این نکته را باید در نظر گرفت که مقولهبندی،پایه استدلالی برای کردارهای تبعیضآمیز است.
خلاصه ماشینی:
"ادوارد سعید خاطرنشان میسازد که «شرقشناسی»سه قلمرو متداخل را در بر میگیرد:نخست،تاریخ و مناسبات فرهنگی چهار هزار ساله میان اروپا و آسیا را مشخص میکند و دوم،از ابتدای قرن نوزدهم به صورت رشتهای علمی در آمده است که متخصصانی در عرصه زبانها و فرهنگ شرقی تربیت میکند و سوم، انگارهها،کلیشهها و ایدئولوژی کلی مربوط به«شرق»به مثابه«دیگر»را پدید میآورد که نسلهای متوالی پژوهشگران غربی آن را بر ساختهاند و حاصل اسطورههایی درباره تنبلی،فریبکاری و بیخردی شرقیها و نیز تکرار و تکذیب آنها در مباحث جای دینای غرب-اسلام است.
به جز ادوارد سعید،یکی دیگر از ناقدان برجسته مکتب پسا استعماری، گایاتری اسپیواک است وی خاطرنشان میسازد که چگونه بر چسبی مانند«جهان سوم»یا«زن جهان سومی»تمایل مردم «جهان اول»را برای یک«دیگر»قابل کنترل بیان میکند و چگونه یک متن مهم در ادبیات انگلیسی برای آن که خود را بسازد به یک«دیگر»نیاز دارد؛بدون آن که بر این نیاز واقف باشد یا به آن اعتراف کند.
در خلال چند سال گذشته،به ویژه از زمانی که حوادث و رویدادها در ایران،به شدت توجه اروپاییها و امریکاییها را به خود جلب کرده است وسایل ارتباط جمعی به پوشش خبری دادن به اسلام پرداختهاند بدین معنا که به ارائه تصویری از آن پرداخته،ویژگیهای آن را به دست داده، اسلام را تجزیه و تحلیل کرده،دورههای درک فوری راجع به آن گذاشته و در نتیجه آن را«شناسانده»اند.
تفسیرهای رسمی اصول تفکیکناپذیر اخبار در گزارشهای بستهبندی شده قرار میگیرد،این بستهبندیها در جای خود توسط مقامات رسمی-کسانی که از این بستهبندیها به عنوان راهنمایی برای عمل استفاده میکنند-تفسیر میشوند."