چکیده:
معنا شناسی واژگان قرآن که در حقیقت نوعی فرهنگ واژگان قرآنی محسوب میشود در پی کشف معنای واژگان کلیدی قرآن کریم است.این مقاله به بررسی برخی از مفاهیم قرآنی،دربافت و سیاق متن قرآن با توجه به دیدگاههای مختلف پاره ای از زبان شناسان و مفسران می پردازد. در این بررسی دو واژهٔ «جدل و حکمت» با توجه به روش معناشناسی مورد مطالعه قرار می گیرند
خلاصه ماشینی:
"سیاق آیات حکمت های مکی بیانگر نوعی فضای شرک آلود و ارباب نوع قائل شدن برای خداوند متعال است که معمولا خداوند با لحنی تند با بکاربردن افعال«امر و نهی» انسان ها را مورد خطاب قرار می دهد که فی المثل می توان به آیات زیر«با توجه به جدول ترتیب زمانی سورهها بر مبنای نزول»7 از دیدگاه قرآن پژوه برجسته غربی«تئودور نولدکه» که کتاب تاریخ قرآن خود را بر مبنای تاریخ گذاری متن قرآن تألیف کرد اشاره نمود.
و من یؤت الحکمه فقد اوتی خیرا کثیرا(بقره،2/269) این مفسران معنای حکمت را از حکمت عملی به پارهای از مصادیق نظری آن سوق دادهاند مثلا ابونصر محمد بن مسعود بن عیاشی سمرقندی معروف به عیاشی(متولد قرن سوم) در تفسیر خود می گوید: شناخت امام و دوری از گناهان حکمتی است که به هر کس داده شود در معرض خیر بسیار قرار گرفته است.
و یا ملا فتح الله کاشانی(م ـ 988) در تفسیر خود می گوید: مراد از حکمت در این آیه علم قرآن است چون ناسخ و منسوخ، همچنین به گفتهٔ ابن زید،علم دین است.
سیاق آیات جدل در قرآن این مطلب را خاطرنشان می کند که اغلب این واژه در مورد کارهای زشت و مذموم از جمله بحث کافران، نبوت حضرت رسول(ص) و… اشاره دارد و فقط در دو مورد(125 نحل و 46 عنکبوت) به جدال محمود توجه داده شده است.
و یا واژهٔ«حکمت» که به نوعی علم و آگاهی و بردباری توسط اهل لغت ترجمه شده است،مصداق هایی چون علم ناسخ و منسوخ، نبوت و… پیدا می کند که اینها معانی ثانویه برای واژه حکمت در کنار معنای اصلی و اساسی آن هستند."