چکیده:
با توجه به اینکه نه تنها مدیران به دلیل تصمیمگیری در ارتباط با اتخاذ شیوههای مختلف مدیریت علاقهمند میباشند که بتوانند تا حدودی بروز یا عدم بروز بحران مالی1را در سازمان تحت مدیریت خود پیشبینی نمایند،بلکه سرمایهگذاران،ارگانهای مختلف دولتی از قبیل ادارات مالیاتی،بیمه و...نیز مایل هستند تا بدانند وضعیت مالی شرکت در آینده چه روندی را خواهد داشت.لذا در این تحقیق سعی شده است که با استفاده از روش آماری تحلیل ممیزی چند متغیره2مدلی را جهت پیشبینی وقوع بحران مالی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ارائه داد. با مطالعه تحقیقات انجام شده در گذشته چه توسط محققین چه توسط دانشجویانی که قصد تهیه پایاننامه داشتهاند و نظر اکثر کارشناسان مالی ابتدا به دنبال اثبات این موضوع رفتیم که آیا نسبتهای مالی میتواند وقوع بحران مالی،ورشکستگی یا هرگونه وخامت اوضاع مالی شرکتها را پیشبینی نماید یا نه؟و اگر چنین است چه نسبتهای مالی با چه ضرایبی میتواند این تمیز را در بین دو گروه شرکتهای دارای بحران مالی و فاقد بحران مالی مشخص نماید. در این تحقیق برای تعریف بحران مالی از سنجه Q توبین استفاده گردید بدین مفهوم که شرکتهای دارای بحران مالی،شرکتهایی هستند که Q توبین آنها(حاصل تقسیم ارزش بازار شرکت بر ارزش جایگزینی دارائیهای شرکت)کوچکتر از یک باشد و برعکس Q توبین بالای یک نماینگر عدم وجود بحران مالی میباشد. در نهایت همانطور که در ادامه مقاله خواهد آمد،به سوال تحقیق مبنی بر وجود رابطه بین نسبتهای مالی و بحران مالی پاسخ مثبت داده شد و مدلی شامل پنج نسبت مالی به شرح،سود قبل از مالیات بر بدهی جاری،ارزش بازار به بدهی،نرخ بازده دارائیها،سود انباشته به کل دارائیها و بدهی بلندمدت به دارئی به ترتیب با ضرایب 713/0،93/0،38/0،646/3 و 22/0 نیز جهت تمیز به دو گروه شرکت ارائه گردید.
خلاصه ماشینی:
"یکی از تکنیکهای این روش بیان ارتباط بین ارقام به صورت نسبت میباشد و نسبتها از این جهت حائز اهمیت هستند که مورد توجه گروه وسیعی از استفادهکنندگان و تحلیلگران مالی میباشند و اکثر تصمیمات مدیران، سرمایهگذاران،اعتباردهندگان و سایرین براساس نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل صورتهای مالی گرفته میشود.
برخی از این واژهها عبارتند از: -وضع نامطلوب مالی1 -شکست2 -عدم موفقیت واحد تجاری3 -وخامت4 -ورشکستگی5 -عدم قدرت پرداخت دیون6 در اکثر کشورها قوانین تجارت تعاریفی را از ورشکستگی ارائه دادهاند که عموما با استفاده از تکنیکهای مختلف مالی شاید بتوان بر این قوانین غلبه کرد،در این تحقیق معیار برای تمیز شرکتهای دارای بحران مالی و فاقد بحران مالی Q توبین7است: ارزش دفتری دارائیها\ارزش بازار دارائیها- Q توبین (1)- Distress (2)- Failure (3)- Unsuccessful (4)- Failed (5)- bankruptcy (6)- insolvency (7)- tobin's Q هدف توبین برقرار کردن یک ارتباط علت و معلولی بین شاخص Q و میزان سرمایهگذاری انجام شده توسط شرکت بود.
روش تحقیق: روش تحقیق،همبستگی میباشد،یعنی بررسی وجود رابطه بین نسبتهای مالی (متغیرهای مستقل)و Q توبین شرکتها(متغیر وابسته)از طریق تحلیل تمیز چند متغیره و روششناس تحقیق از نوع پس رویدادی(با استفاده از اطلاعات گذشته) جامعه آماری،و جمعآوری اطلاعات جامعه آماری شامل تمام شرکتهای موجود در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1380 تا 1384 میباشد که به دو گروه زیر تقسیم میگردند: الف-شرکتهایی که براساس معیار Q توبین با بحران مالی مواجه بودهاند."