چکیده:
یکی از مهمترین عوامل کیفی صورتهای مالی،به موقع بودن اطلاعات مندرج در آنها میباشد.درک و شناسایی این موضوع که مدت زمان حسابرسی میتواند عاملی مهم و اثرگذار بر به موقع بودن ارایه اطلاعات مالی باشد،باعث گردید تا مطالعات، درباره تاخیر ارایه گزارش حسابرسی،آغاز گردد.تحقیق حاضر نیز سعی داد تا در جهت این مطالعات،مسئله تاخیر حسابرسی(به موقع بودن گزارش حسابرسی)را در بین شرکتهای ایرانی مورد بررسی قرار دهد.در این تحقیق،تاخیر حسابرسی،به عنوان فاصله زمانی(تعداد روز)از تاریخ پایان سال مالی شرکتها الی تاریخ گزارش حسابرسی آنها تعریف گردیده است.نمونه انتخابی دربرگیرنده تعداد 233 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1382 الی 1384 میباشد.نتایج آمار توصیفی حاکی از آن است که میانگین تاخیر در ارایه گزارش حسابرسی حدود 84 روز بوده است.جهت انجام این تحقیق پنج فرضیه عنوان گردید تا ارتباط بین تاخیر در ارایه گزارش حسابرسی،با اندازه شرکت،سودآوری شرکت،ریسک شرکت(ریسک مالی)،حسابرس و تاریخ پایان سال مالی مورد بررسی قرار گیرد.جهت انجام بررسیهای لازم،از تجزیه و تحلیلهای همبستگی یک متغیره،همبستگی چند متغیره و نیز آزمون t استفاده شده است.نتایج تحقیق انجام شده بر نمونه انتخابی،حاکی از آن است که تاخیر در ارایه گزارش حسابرسی بهطور بااهمیتی برای شرکتهای دارای تاریخ پایان سال مالی منتهی به 29 اسفندماه،بیشتر بوده است و سایر فرضیههای تحقیق مورد پذیرش قرار نگرفت.
خلاصه ماشینی:
"انشا و لونتیس1(2006)تحقیقی تجربی را درباره تاثیر ویژگیهای شرکتی و ویژگیهای عملیات حسابرسی،بر به موقع بودن گزارشگری مالی شرکتهای پذیرفته شده در بازار بورس اوراق بهادار آتن (ASE) انجام دادند نتایج حاکی از آن بود که بین میزان سهام سرمایه افراد درون سازمانی،تعداد بندهایی که حسابرسان در گزارش خود بیان مینمایند و بزرگی موسسات حسابرسی با به موقع بودن گزارشگری مالی، همبستگی بااهمیتی دیده میشود.
در همین سال یارمحمدی تحقیقی درباره به موقع بودن گزارشگری مالی میان دورهای شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ایران،انجام داد و نتایج (1)- Ansha & Leventis (2)- Soltani (3)- Alam Hossain حاکی از آن بود که هرچه میزان معاملات سهام شرکت در یک دوره بیشتر باشد گزارشات آن دوره سریعتر در بازار منتشر شده است.
لذا با توجه به نتایج آماری ارایه شده مشاهده میگردد که ضمن اینکه میانگین تاخیر برای شرکتهای با سال مالی پایان اسفندماه بیشتر از سایرین بوده است در سطح Ā-0/05 نیز تفاوت معناداری بین میانگینها وجود دارد و بدین ترتیب فرضیه پژوهشی تحقیق در این سال و نیز در مجموع دوره سه ساله تحقیق مورد پذیرش قرار میگیرد.
بحث و نتیجهگیری این تحقیق نتایج پژوهشی را بیان میکند که الگوی به موقع بودن(نزدیک بودن به تاریخ پایان سال مالی)ارایه گزارش حسابرسی در بین تعداد 233 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار را در دوره گزارشگری بین سالهای 1382 الی 1384 مورد بررسی قرار میدهد."