چکیده:
با توسعه فناوری در ابعاد گوناگون، عرصه کتاب و کتابخوانی هم از آن بی بهره نبوده و
توانسته است با وجود تمامی مشکلات و محدودیتهای خاص، حضور خود را در شکلها و
قالبهای جدید الکترونیکی حفظ کند. کتابخانههای رایانهای در نظامهای آموزشی،
مبادلات کتب و در نهایت در امر اطلاعرسانی، تحول عظیمی ایجاد کردهاند و روند سرعت و
هزینه دسترسی، مخاطبسازی و نیاز به ابزار را دگرگون ساختهاند.
جهت نیل به اهداف کتابخانههای رایانهای باید استانداردهای مخصوص تولید، بایگانی
و اطلاعرسانی رایانهای را رعایت نمود و به منظور استمرار مخاطبسازی و استفاده بیشتر و
بهینه و بهرهگیری از امکانات فراوان آن، باید مشکلاتی را که امروزه مطرح است، بررسی کرد
و در پی راه حلهای مؤثر آن برآمد.
برای ارتقاء جایگاه کتابخانههای رایانهای در علم و فرهنگ بایسته است که زمینههای
بهرهگیری از آن را توسعه داد و به بسترسازی سختافزاری از سویی و فرهنگسازی
نرمافزاری از طرف دیگر، همت گمارد.
خلاصه ماشینی:
مفهوم کتابخانههای رایانهای جامعترین تعریفی که میتوان برای کتابخانههای رایانهای ارائه داد، این است که کتابخانه رایانهای به محیط اطلاعاتی رایانهای گفته میشود که در آن اطلاعات چند رسانهای در قالب نشر الکترونیکی قابل دسترس بوده و در قالب: CD، e-book مخصوص و یا در انواع شبکههای گوناگون، قابل مطالعه و مبادله است که شامل تعابیر گوناگونی همچون: کتابخانه دیجیتالی، الکترونیکی، مجازی، بدون دیوار و بدون کاغذ نیز میشود.
البته با ملاحظه مقالات و آثار گوناگون در اینترنت و سایر منابع مشابه، موارد دیگری را نیز میتوان به آن افزود که شامل موارد ذیل است: ـ کتابخانه دیجیتالی دارای ساختمان و تجهیزات است ولی مواد آن به صورت رقومی است؛ ـ قابل ارائه سرویس در شبکهها میباشد؛ ـ کتابداری کتابخانه دیجیتالی نقش واسطه بین کتابخوان و منابع آن را دارد؛ ـ دسترسی در هر زمان و در هر مکان به بخشی از منابع که در شبکه است ممکن میباشد؛ ـ تطابق کامل با نسخه اصلی دارد و در نتیجه ضریب خطای محتوای آن نزدیک به صفر است؛ ـ محتوای آن تصویربرداری از کتب چاپی و ضبط به صورت یک فایل رایانهای میباشد.
ویژگیها کتابخانههای الکترونیکی، دارای ویژگیهای ذیل است: ـ قابل دسترسی و ارائه خدمات در اینترنت، شبکه و CD میباشد؛ ـ قابلیت جستجو در متن را دارد؛ ـ کتابدار کتابخانه الکترونیکی نقش واسطه بین کتابخوان و منابع را دارد، ـ در آن امکان دستیابی به سایر منابع غیر تایپی موجود است.