چکیده:
ی را نیز به خانههای مردم بردهاند.وبلاگهای شخصی پدید آمده و انسانهای مختلف را در سطح جهان همزمان تولیدکننده و در عین حال مصرفکنندهء اطلاعات کرده است.همهء اینها در حقیقت گواهی میدهند که ما در جامعهای اطلاعات محور که سرشار از رسانههاست 2Lزندگی میکنیم و این رسانهها روزانه پیامهای بسیار زیادی را منتشر میکنند و ما در معرض اطلاعات بیشمار زندگی میکنیم.این سطح از اطلاعات نهتنها سبک زندگی،سبک آرایش مو،صورت و لباس را تغییر داده و در اتاق خوابهای ما در شرایطی کاملا استثنایی از نظر تاریخی از نوآوریهای اطلاعاتی پرشده است؛مبل،تختخواب، اسباب و اثاثیهء زندگی و طرحهای تزئینی بهطور کلی خواستهها و باورهای ما را نشان میدهند.بهطور کلی فرهنگی کنونی آشکارا در مقایسه با تمامی دورههای قبلی سرشارتر از اطلاعات است.ما در محیطی مملو از رسانههای گوناگون زندگی میکنیم که مدام در حال نمادسازیاند.پیامهایی تولید و مبادله میشوند که یا به خودمان مربوطند و یا به دیگران و اطرافیان ما.این انفجار بزرگ اطالعات همراه با یورشهای سریع و رعدآسای نشانهها و نمادها ما را وارد جامعهء جدیدی کرده است که تنها میتوان از آن به«جامعهء اطلاعاتی»تعبیر کرد.5 تفکر توأم با تعمق و بازسازی منطقی جامعه حکم میکند که جامعه از طریق یک برنامهء استراتژیک همراه با پژوهش مستمر به ردیابی و شناسایی هنجارهای غیر کارکردی و غیر عقلایی همت گمارد اگرچه بسیاری از مدیران امروز با مقولهء فنآوری اطلاعات از نزدیک آشنا هستند و برنامههای مقطعی و متعددی را برای استقرار امکانات اطلاعرسانی در دستگاههای خود اجرا کردهاند اما هنوز نتایج روشن و مؤثر در پردهء ابهام است.دلیل این پدیده این است که برای برنامهریزی صحیح،برنامهای در دست نبوده است. حقیقت این است که خود برنامهریزی هم برنامهای منسجم میخواهد.مدیران ارشد و سیاستگذاران کمتر به اهمیت گام بسیار سادهای که مربوط به تهیهء برنامهای برای برنامهریزی است واقف بودهاند.6دستگاههای فرهنگی و هنری هستند.پس از پایان دههء 90 و آغاز هزارهء سوم دنیا وارد مرحلهء جدیدی از تکامل تکنولوژیک خود به نام عصر اطلاعات شد.عصر اطلاعات ساختارها و ملزومات خود را با فنآوریهای موجود منطبق ساخت و براساس نیازهای حاصل شده زمینهء زایش فنآورهای جدیدی را فراهم کرد.گرهخوردگی ابزارهای ارتباطی و اطلاعاتی ظرف چند سالهء اخیر رشد بسیاری یافته است و موجبات شگفتی بسیاری از صاحبنظران و اندیشمندان علوم اجتماعی را فراهم کرده است.اینترنت به عنوان یک جامعهء بزرگ بدون مرز مجازی در واقع شمایی از مدینهء فاضلهای است که در آن افراد بدون توجه به جنسیت،ملیت،رنگ پوست،نژاد و اخلاق میتوانند از تمامی مواهب موجود به صورت مساوی بهرهمند شوند و خود نیز آنچه را که جامعه میخواهد با دیگران به اشتراک گذارند.3 در ایران با تصویب طرح ملی فنآوری اطلاعات در دولت و با گنجاندن فصل دولت الکترونی در طرح مذکور، گویا امیدهای گذشته و حال به تحقق نزدیک شدهاند. گامهای برداشتهشده هرچند با تأخیر زیاد مواجه بودهاند، اما انتظار میرود که با سرعت گرفتن بتوانند تا حدی جبرانکنندهء گذشته باشند.طرح مذکور هرچند هنوز چندان عمومی نشده و صاحبنظران به آن دست نیافتهاند،اما م توان انتظار داشت که دربرگیریندهء اهم عواملی باشند که بهطور مستقیم و غیر مستقیم در پیشبرد توسعهء فنآوری اطلاعات کشور و نیز پیشبرد اهدافبرنامهریزیهای منسجم برای نهضت تولید علمی و جنبش نرمافزاری در ایران اسلامی و تحقق روشمند اهداف عالی این نهضت در عرصههای مختلف تولید و فنآوری نیازمند به کارگیری شیوههای درست و اصولی مدیریتی است.گسترش علم،فرهنگ و هنر در دو نهاد عظیم حوزه و دانشگاه،از جمله خاستگاههای اساسی این حرکت عظیم است و بدون توجه جدی به این دو نهاد نمیتوان به نتایج این حرکت امید چندانی داشت. در عرصهء برنامهریزی و مدیریت،مقولهء اطلاعات از آن جهت که ابزار اصلی تلاش علمی و رشد همه جانبه است از اهمیت اساسی برخوردار است.برای زمینهسازی و ایجاد نهضت علمی و نرمافزاری در تمامی عرصههای تولید علم و نیز برای شکستن انحصار علمی در صحنهء جهانی،ارزیابی وضعیت مدیریت اطلاعات در تولید و فنآوری در دانشگاهها و حوزههای علمیهء کشور در سه حوزهء علم و فرهنگ و هنر بسیار ضروری است. دیدگاه سنتی مدیریت براین باور بود که مدیریت یک ذوق است و هرکه این ذوق را داشته باشد،مدیر خوبی است و عدهای مدیریت را یک استعداد میدانند که بعضی افراد از آن بالقوه یا بالفعل برخوردار هستند و عدهای هم براین باورند که مدیریت یک نوع هنر است و هرکه از این هنر برخوردار باشد میتواند مدیری موفق باشد اما امروزه ثابت شده که مدیریت،علاوه برآنهایی که گفته شد یک توانمندی علمی همراه با فرآیندنگری و فراگراندیشی است.مدیریت علمی باید متکی به دانش و اطلاعات باشد تا هم جریان اطلاعات را رهبری کند و هم از ثروت اطلاعاتی برای رشد مبانی مدیریتی خود بهرهمند شود. در جهان امروز دیگر نمیتوان به آسانی ضرورت انتقال علم،اطلاعات و فنآوری را به کشورهای در حال توسعه نادیده گرفت.حتی کشورهای رشد یافته نیز ترجیح میدهند و ناگزیرند که بخشی از دانش و فنآوری مورد نیاز خود را وارد نمایند اما مسأله این است که ورود دانش و فنآوری خارجی تحت شرایط برنامهریزیشدهای انجام گیرد. فرآیند تولی اطلاعات از طرق ابزار الکترونیکی، مشتمل برپست الکترونیک،وب و...را نشر الکترونیکی 2Lتعریف کردهاند.نشر الکترونیکی شامل آنچه که در محیط وب عرضه میشود و نیز گونههای غیر چاپی مانند خبرنامهء الکترونیکی،دیسک نوری و گروههای مباحثهای در اینترنت و...میشود.وب مانند بقیهء خدمات اینترنت مبتنی برخدماتی است که از طریق آن میتوان به گسترهء وسیعی از منابع اینترنت دسترسی پیدا کرد.برخلاف پیچیدگی اینترنت،ماهیت خود وب نسبتا ساده است.از طرف دیگر وب جهانی بزرگترین و متنوعترین مجموعهء اطلاعاتی است که تا به حال گردآوری شده و تلاشی است برای مرتبط ساختن ابنای بشر با روشی قدرتمند. اطلاعات در دنیای امروز یا عصر اطلاعات دارای ویژگیهایی است که به اعتبار آن میتوان وضعیت مطلوب آینده را ترسیم کرد.پراکندگی جغرافیایی،انبوهی، سرعت روزآمد،تنوع موضوعی اطلاعات بین رشتهایها از اهم مسائلی است که مقولهء اطلاعات در روند تبدیل به دانش در مسیر اخصگرایی که جامعهء اطلاعاتی امروز را تحت سه مقولهء اطلاعپردازها و اطلاعخواهها مشخص کرده نیازمند برنامهریزی خاصی میکند.بررسی مسیر تولید و تولد روشها،ابزار،اندیشهها و روندهای اشاعهء اطلاعات از نظرگاه تاریخی،منجر به دستیابی رویکردهای اطلاعاتی خاصی در عصر حاضر از جمله حرکت به سمت تخصصی شدن،خودکارسازی، کیفیتگرایی،اطلاعات ناب،جلوگیری از ریزش کاذب و اطلاعرسانی گزینشی شده و پیشبینی میشود هزارهء سوم، هزارهء اطلاعرسانی گزینشی در مفهوم خاص آن باشد. با توجه به رشد شگفتانگیز علوم و تکنولوژی و سرعتی که با آن دانش نو عرضه میشود و منسوخ شدن دانش گذشته،سرعت کهنه شدن دانش فنی و اجباری شدن بازگشت فارغ التحصیلان قدیمی به مدارس به معنای نوعی کلمه برای نو کردن مهارتهای خود،فراوانی دانشمندان دستاندرکار و وجود مجلات علمی و فنی بسیار،افزایش تخصص و مشکل شدن تفهیم و تفهم و مبادلهء اطلاعات،فاصلهء زمانی اندک بین پژوهش و کاربرد و نیاز به کسب اطلاع را آنیتر و شدیدتر؛گذار روزافزون از مواد چاپی به منابع الکترونیکی روی شبکه،
خلاصه ماشینی:
"5 تفکر توأم با تعمق و بازسازی منطقی جامعه حکم میکند که جامعه از طریق یک برنامهء استراتژیک همراه با پژوهش مستمر به ردیابی و شناسایی هنجارهای غیر کارکردی و غیر عقلایی همت گمارد اگرچه بسیاری از مدیران امروز با مقولهء فنآوری اطلاعات از نزدیک آشنا هستند و برنامههای مقطعی و متعددی را برای استقرار امکانات اطلاعرسانی در دستگاههای خود اجرا کردهاند اما هنوز نتایج روشن و مؤثر در پردهء ابهام است.
محققان اغلب با تعداد متنابهی از سؤالات روبهرو هستند:اطلاعات را از کجا میتوان به دست آورد؟آیا این اطلاعات جامع و مانع هستند؟آیا این اطلاعات با اطلاعات سایر منابع سازگارند؟آیا این اطلاعات قابل اعتمادند؟ ضرورت وجود مراکز تحلیل اطلاعات،علاوه بر مشکلات عمومی در تعدد،تنوع،زبان و دسترسی به اطلاعات،را میتوان به شکل زیر برشمرد: -چندبعدی بودن اطلاعات -میان رشتهای بودن اطلاعات -نیاز به اطلاعات گذشته و جاری در حوزهء تخصصی،به طور متمرکز -نیاز به اطلاعات دیگران در حوزهء تخصصی -ناسازگاری اطلاعات گزارش شده در یک دورهء زمانی یا از منابع مختلف -نانمظم بودن انتشار اطلاعات -رقابت در تعداد و توزیع اطلاعات منتشر شده -برخورداری از فرصتها -نیاز به اطلاعات در حوزههای تخصصی تازه با این وصف استفادهء مطلوب از انبوه اطلاعات موجود در جهان،تنها با مدیریت صحیح در پردازش و انتخاب ممکن است در غیر این صورت اطلاعات انبوه ممکمن است اثرات مخربتری از نبود اطلاعات به همراه داشته باشد."