چکیده:
هدف این مقاله بررسی اجمالی کمیت و کیفیت تاریخنگاری و تاریخ نویسی در ایران عصر ساسانی است.در طرح و توضیح مبحث،تلاش عمده بر آن بوده تا کتب تاریخی،و در حد امکان و اجمال،مفاد و محتوای آنها معرفی و تبیین شود.در استمرار و تکملهی بحث به کیفیت تاثیر یا عدم تاثیر تاریخنگاری ایرانی در تاریخنگاری اسلامی،منقول از محققان موافق و مخالف، در حد اقتضای بحث پرداخته شده است. روش تحقیق در گفتار حاضر،کتابخانهای و مبتنی بر متد تحقیق در موضوعات تاریخی است.
خلاصه ماشینی:
"و تاریخ نویسی در ایران عصر ساسانی است.
و غیر ایرانی،به ویژه پیرامون تاریخ مردم ایران پیش از اسلام،مشهود است.
تاریخی ایران در عصر ساسانی،و حتی الامکان مفاد و محتوای آنها طرح و تبیین
کتاب معلومات تاریخی بیش از هر عصر دیگر وجود داشته،دورهای است که از
آیین نامه مشتمل بر حوادث و تاریخ روزگاران عصر ساسانی بوده است.
این کتاب ابتدا توسط ابن مقفع از زبان پهلوی به عربی ترجمه گردید،البته
مترجم این اثر از زبان پهلوی به عربی ابن مقفع بود.
تاریخی و داستانی ایران،از کتابی به نام تاج نامگ یاد کرده است(ابن ندیم،
ششصد منصب مرتب کردهاند،و این کتاب از قبیل آیین نامه است.
چنین ادراک میشود که مباحث آن مرتبط با تاریخ ایران پیش از اسلام بوده است.
نگاه و نگرش به تاریخ ایران باستان به کتاب مزبور به عنوان منبعی مهم توجه
مزدک نامه توسط ابن مقفع از زبان پهلوی به عربی برگردانده شده و
از آثار دیگر تاریخی ایران باستان که متاسفانه از مفاد و محتوای آنها کمتر
آثار و سبک تاریخ نویسی ایرانیان پیش از اسلام در ابعاد روش تدوین،اسلوب،
این شیوه(سیره نویسی)در میان قوم عرب شده است(سجادی،عالم زاده،
تاریخ نویسی با ترجمهی کتاب خدای نامهی ایرانیان وارد دنیای اسلام گردید».
الگو و سرمشق تاریخ نویسی مسلمانان را برگرفته از آثار تاریخی ایرانیان میداند.
محققان غربی،نیز مینویسد:«زمانی که اعراب مسلمان امپراطوری ایران را تصرف کردند،ایرانیان فاقد تاریخ نگاری بودند،زیرا کتب تاریخی نسبتا مفصلی
مکتوبات تاریخی قوم ایرانی در رویکرد مسلمانان به تاریخ نگاری اثر حتمی به"