چکیده:
مقالهی حاضر به منظور بررسی ویژگیهای اخلاق ایرانی براساس روایت متون پهلوی نوشته شده است.براساس یافتههای این گفتار،اخلاق ایرانی تنها مجموعهای از پند و اندرزها نیست،بلکه شیوههای عملی زندگی خانوادگی،اجتماعی و سیاسی را ارایه میدهد.در اخلاق ایرانی هر ویژگی اخلاقی با سایر ویژگیها رابطهای متقابل و دوسویه دارد و از این جهت، ساختار و نظامی را به وجود میآورد که پایبندی به یک صفت اخلاقی،به خودی خود،پایبندی به سایر صفات را به همراه میآورد. این اخلاق در پی آن است که سعادت فردی و اجتماعی انسان را در زندگی دنیوی و اخروی،هر دو،تأمین نماید. روش پژوهش حاضر کتابخانهای و سند کاوی است و اطلاعات به دست آمده،به شیوهی توصیفی،طبقهبندی و تحلیل شدهاند.
خلاصه ماشینی:
"این اخلاق در پی آن است که سعادت فردی و اجتماعی انسان را
در همین ارتباط،در مینوی خرد آمده است که:هر نیکی و بدی که به مردمان و
ایرانی در این باب چنین میآورد:«این نیر چنین(است)که(نسبت)به بغو
به گفتهی مینوی خرد:بخت است که به هرکسی و هر چیزی مسلط است8.
این اصل نیز همانند دیگر اصلها در متون اندرزی پربسآمد است.
اجرایی و کارآیی اخلاق همیشه دین و دینداری بوده است.
همیشه باید عمل کرد،و دین آن است که آدمی برای آفریدگان آسایش را طلب
کسی است که از شاهراه دین رود،چه انتهای این راه به بهشت است41و
خرد برخاسته از دین است و ابزار آن به حساب میآید.
همپرسگی نیایش ایزدان است82؛از نیکان باید پرسید که چه(است)اهلایی،
همپرسگی و بخت است و از طریق خویشکاری میتوان به دین رسید و از طریق
باشد و همسر نیز باید کدبانو،شوهردار،مهماندار،دربان و پاک نگهدارندهی خانه و جای خود باشد که زن کدبانو پرهیزگار،شوهر دوست بهتر است و برای
سخن آخر بهداشت و نجات روان دستآورد اخلاق ایرانی
به کاری بس مهم میآید که خود همان بهداشت روان در گیتی و نجات آن
تقسیمبندی کنیم،در اولین نگاه به یک تقسمیم دوگانه بر میخوریم:1-دستوراتی که برای حفظ و بهداشت روان است
دادن 91-عدم دلگرمی به خیر گیتی 02-پرهیز از زن کسان 12-انجام کار نیک 22-روان دوستی 32-یزش ایزدان 42-اندیشیدن به دین 52-
هدف این اخلاق،بهداشت روان در گیتی و نجات آن در مینو است.
برای رسیدن به این هدف اخلاق ایرانی سه حوزهی خانواده،جامعه و سیاست را دربرمیگیرد.
دین و دینداری جان مایهی این اخلاق به حساب میآید."