چکیده:
علی رغم پیشینهی طولانی فرهنگ و زبانهای ایرانی و لزوم پژوهش همه جانبه در آن،اکثر تحقیقات خالص ایرانشناسی به اسطورهشناسی،ریشهشناسی،واژگان،دستور و...منحصر شده و مسألهی چگونگی نوشتن خط به فراموشی سپرده شده است.گفتار حاضر به منظور ارایه و طراحی فونت خط زبانهای باستانی ایران نوشته شده و قصد دارد زمینههای بهرهگیری از رایانه در نگارش یادگارهای مکتوب ایران باستان را فراهم نموده و از این رهگذر، آموزش و فراگیری خطهای ایران باستان را سادهتر سازد. برای دستیابی به این هدف،نخست تمامی کارهای انجام شده در این زمینه جمعآوری و بررسی انتقادی شده و با نشان دادن نقاط قوت و ضعف هریک،چگونگی دستیابی به الفبای معیار برای خطوط باستانی ایران ارایه گردیده است.
خلاصه ماشینی:
"نگارنده پس از بررسی و مطالعه بر روی استنساخها،دست نوشتهها و کتیبهها و بررسی همهی فعالیتهای پیشین برای تهیهی یک فونت به نتایج زیر رسیده است: 1-این خطها را تنها از راه یادگار نبشتههای گوناگون میشناسیم،بنابراین، برای ایجاد یک فونت که برای همگان آشنا باشد،نمیتوان تغییرهای زیادی در شکل اصلی حرفها ایجاد کرد(کاری که در طراحی حرفها،امروزه بسیار مشاهده میشود)،زیرا تغییرهای زیاد خواننده را از جهت شناخت حرفها دچار مشکل میکند و تطبیق آنها را با اصل نوشتهها یا استنساخ آنها دشوار میسازد.
بعد از کسب این نتایج،برای شروع طراحی،یکایک حرفها مورد مطالعه قرار گرفت و برای هرکدام طراحی انجام شد و سپس،هریک از آنها با حرفهای دیگر سنجیده شد تا هماهنگی لازم میان آنها برقرار شود.
نمونهی فونتهای طراحی شده: (تصویر شمارهی 1) پهلوی کتیبهای: (به تصویر صفحه مراجعه شود) (تصویر شمارهی 2) پهلوی اشکانی: (به تصویر صفحه مراجعه شود) (تصویر شمارهی 3) (به تصویر صفحه مراجعه شود) (تصویر شمارهی 4) (به تصویر صفحه مراجعه شود) (تصویر شمارهی 5) پهلوی کتابی: (به تصویر صفحه مراجعه شود) (تصویر شمارهی 6) اوستایی: (به تصویر صفحه مراجعه شود) (تصویر شمارهی 7) نمونهی طراحی کتاب بغان یسن: نمونهی سایت :Parthia (به تصویر صفحه مراجعه شود) (تصویر شمارهی 8) (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتیجه به عنوان نتیجهی نهایی بحث میتوان بر لزوم طراحی دقیق و معیار الفبای پهلوی تأکید کرد و تأثیر این امر را در حروف چینی رایانهای،ارایهی متون بازمانده با خطی زیبا و معیار،پیشگیری از اتلاف وقت در نگارش و خواندن آثار بازمانده و ایجاد فضای مناسب برای استفاده از سیستمهای هوشمند قرائت متنهای کهن،یادآور شد."