چکیده:
هنوز شش ماه از اعمال حاکمیت مستقیم دولت ایران بر جزایر سهگانهء تنب بزرگ،تنب کوچک و ابو موسی در تاریخ 52 شهریور 61/6621 سپتامبر 7881 و برچیده شدن بساط حکومت قواسم لنگه نگذشته بود که سفارت بریتانیا در تهران با مداخلهء آشکار در امور داخلی ایران،یادداشتی رسمی برای وزارت امور خارجهء ایران فرستاد و بر مالکیت مشاع و یا دوگانگی حاکمیت قواسم شارجه و لنگه بر جزایر یاد شده تأکید کرد.دولت ایران نیز در پاسخ،ضمن رد استدلال بریتانیا،بر تعلق جزایر یاد شده به ایران پافشاری نمود. استدلال دولت بریتانیا در نفی مالکیت و حاکمیت دولت ایران بر جزایر تنب و ابو موسی آنچنان سست و بیاساس بود که کارشناسان بریتانیا نیز آنرا نپذیرفتند.
خلاصه ماشینی:
"خارجهء ایران فرستاد و بر مالکیت مشاع و یا دوگانگی حاکمیت قواسم شارجه و لنگه بر جزایر یاد شده تأکید
از دولت ایران بر لنگه و مناطق تابعهء آن از جمله جزایر تنب بزرگ،تنب کوچک و ابو موسی
در این دوره جزایر تنب و ابو موسی زیر نظارت مستقیم حاکم بندر لنگه قرار داشت و
خلیج فارس اثرش این است که به رعیت و اهالی بندر دولت شاهنشاهی این
است که حکام بندر لنگه از مشایخ جواسم بودهاند و اجرای حکومت آنها در
که در سایر اوقاتی که حاکم بندر لنگه از مشایخ جواسم نبودهاند نیز اجرای حکومت مقدره در جزیرهء مزبوره شده است و انقراض مشایخ جواسم در
به طور کلی شیوخ قاسمی لنگه در جزایر ابو موسی و تنب تابع دولت ایران بودند و این
امر تنها به مقتضای تابعیت آنان به دولت ایران بوده است و هیچ ارتباطی با قواسم عمان که در
سواحل جنوبی خلیج فارس هجوم آوردند و قواسم رأس الخیمه آنان را در اقدامهایی بر ضد حاکم مسقط و عمان یاری دادند،قواسم لنگه به آنان نپیوستند هر چند بعدها از آداب وهابیها تأثیر
دربارهء ضابطی شیوخ جواسم در بندر لنگه حاکی از این است که:
«عادت معمول این بود که دولت ایران با صدور فرمانی که حاکم لنگه را در
«جزایر تنب و ابو موسی از قدیم متعلق به ایران و جزو حکومت لنگه بوده و
ث)دولت بریتانیا دربارهء مالکیت و حاکمیت ایران بر جزایر تنب و ابو موسی دوگانه
اینکه جزیرهء تنب ملک مشاع میان قواسم لنگه و خویشاوندان آنان در عمان است فراتر رفته و
Ibid,Kelly:(Britain and the Persian Gulf),p."