چکیده:
«وضعیت نیروی متخصص مطبوعات و آموزش روزنامهنگاری در ایران»عنوان تحقیقی است که به خواست و سفارش مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها به وسیلهء دکتر مهدی محسنیانراد محقق و استاد علوم ارتباطات اجتماعی و همکاران ایشان تهیه شده است.در دو شمارهء پیشین سه فصل از این تحقیق با عنوان«پیامآفرینان مطبوعات ایران»از نظرتان گذشت.آنچه در این شماره تقدیم میشود خلاصهء فصل دیگری از این تحقیق است.
خلاصه ماشینی:
"(حد وسط در حدود 35 نسخه)این مقدار،دو سؤال اساسی را پیش روی ما میگذارد:1)آیا چنین سهمی بهنجار و عادی است و یا نابهنجار؟2)چرا نابهنجار است؟ برای دستیابی به پاسخ سؤال اول میتوان درصد باسوادان (عامل مؤثر در فرهنگ مکتوب)،نسبت شهرنشینی(عامل مؤثر در بهرهوری از وسایل ارتباط جمعی براساس ضرایب همبستگی به دست آمده از نظریه دانیل لرنر)و سهم مطبوعات در جامعه (نشریات روزانه به هزار نفر)،رادیو(تعداد گیرندههای رادیو به هزار نفر)و تلویزیون(تعداد گیرندههای تلویزیون به هزار نفر)را در ایران با برخی از کشورهای همسایه و همچنین چند کشور الگو(آلمان، آمریکا،چین،ژاپن،فرانسه و هند)طبق جدول 1،مقایسه کرد: (به تصویر صفحه مراجعه شود) با بررسی جدول 1،مشخص میشود که درصد باسوادان و شهرنشینی در پاکستان به مراتب کمتر از ایران است،اما سهم مطالعهء نشریات روزانه بیش از ایران است.
سهم رادیو و تلویزیون در ایران به هزار نفر متناسب با کشورهای دیگر نیست و حتی در مقایسهای که در سال 3891 میان این سه وسیله برای کل جمعیت انجام شده نیز همین وضع دیده میشود: (به تصویر صفحه مراجعه شود) *از هر پنج روزنامهنگار نشریات روزانه یک نفر دورههای آموزش کوتاهمدت روزنامهنگاری را گذارنده است.
بر همین اساس، مصرف وزن سرانه مطبوعات در ایران محاسبه و اطلاعات مربوط به سایر کشورها نیز از همان مأخذ (World Media Handbook,1992) استخراج و نتیجه به صورت جدول 3 تنظیم شد: (به تصویر صفحه مراجعه شود) همانگونه که جدول 3 نشان میدهد،وجود هفتهنامهها و فصلنامههای جدید در ایران سبب شده که تفاوت موجود میان ایران و پاکستان،معکوس جدول نشریات روزانه به هزار نفر شود(35 و 06 نسخه برای ایران و پاکستان 0/6 و 0/4 کیلو برای دو کشور مذکور)،اما از آنسو،وزن مصرف سرانهء مطبوعات در ترکیه 4 برابر ایران(در حالی که در مورد نشریات روزانه مشابه ایران بود)و یا عراق 3 برابر ایران(نشریات روزانهء عراق حتی کمتر از نصف ایران است)و کویت 61 برابر ایران است."