چکیده:
قرن بیست و یکم با شتاب به سمت شهری شدن جهان و جهانی شدن شهرها پیش میرود.به ویژه رشد شهرنشینی و شهرهای بزرگ در کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران از شتاب بیشتری برخوردار است.این وضعیت به یک بحران بزرگ در نحوهء مدیریت توسعهء شهرنشینی و شهرسازی منجر شده است.از مهمترین چالشهای توسعهء شهرنشینی در ایران باید به مسألهء مسکن و اسکان غیررسمی،رشد ناموزون کلانشهرها،انحطاط مراکز شهری و بافتهای قدیمی،و بهرهبرداری بیرویه از منابع زمین اشاره کرد.در این شرایط مدیریت توسعهء شهری نیز با انواع چالشهای اقتصادی،اجتماعی،مدیریتی و نارسایی طرحهای توسعه و عمران شهری روبهرو است.مجموعهء این شرایط ایجاب میکند که نظام مدیریت توسعهء شهری در ایران متحول گردد،اما این تحول به آسانی و به سرعت ممکن نیست.به نظر میرسد که این فرایند به یک«دورهء گذار»نیاز دارد.محتوای اصلی این دورهء گذار عبارت است از تغییر الگوی رایج برنامهریزی جامع-تفصیلی و حرکت به سمت«پارددایم برنامهریزی راهبردی»که از پویایی،انعطافپذیری و انطباقپذیری زیادی برخوردار است. در این مقاله براساس پارادایم برنامهریزی راهبردی و با استفاده از تحقیقات انجام شده،برخی از مهمترین راهبردها و راهکارهای اصلاح نظام مدیریت توسعهء شهری در ایران،به طور خلاصه معرفی شده است.
خلاصه ماشینی:
"از جمله،پروژههای مهم این برنامه میتوان به موارد زیر اشاره کرد: 1-پروژهء تدوین قانون جامع شهرسازی کشور 2-پروژهء تدوین قانون جامع زمین 3-پروژهء اصلاح و تقویت نظام مدیریت شهری 4-پروژهء ایجاد نظام هماهنگ در انواع طرحهای توسعه باتوجه به این شرایط گذار باید پذیرفت که اگرچه به کارگیری پارادایم راهبردی در ایران بسیار دشوار است،ولی به نظر میرسد که تنها راه برونرفت از وضعیت کنونی حرکت در این مسیر خواهد بود.
) *انتشار\تکمیل و ترویج اسناد کلان توسعه و عمران ملی و منطقهای و ناحیهای 2\هدایت و راهنمایی\*تهیهء انواع راهنماهای توسعه و عمران شهری در مقیاسها و موضوعات مختلف برای مشاوران\مسؤولان و مردم 3\شیوهء تهیهء طرحا\*اصلاح محتوای طرحهای توسعه و عمران شهری *تقویت نقش طراحی شهری در طرحهای توسعه *اصلاح روشها و فنونی مطالعاتی و برنامهریزی *اصلاح شیوهء تدوین اسناد طرحهای توسعه *بهبود وضعیت نهادهای تهیهکنندهء طرح(مشاوران) 4\نظارت بر روند تهیهء طرحها\*تقویت نقش وزارت مسکن و شهرسازی *تقویت نقش شورای برنامهریزی استان و کارگروه شهرسازی *تقویت نقش شهرداریها و شوراهای اسلامی 5\بررسی و تصویب\*تقویت نهادهای استانی و محلی در بررسی و تصویب طرحها *اعمال رویکرد راهبردی در بررسی و تصویب طرحها *تقویت رویکرد میانبخشی در بررسی و تصویب طرحها *تدوین راهنمای نحوهء تدوین و ارائهء اسناد 6\اجرای طرحها\*ایجاد نظام هماهنگ در سلسله مراتب تصمیمگیری و اجرا *تقویت هماهنگی و همکاری میان دستگاههای بخشی مؤثر *تقویت نقش مدیریت محلی،بخش خصوصی و مشاوران در اجرا 7\نظارت بر اجرا\*تدوین آییننامهء جامع و یکپارچه در نحوهء نظارت بر اجرا *ایجاد سازوکاری برای نظارت نهادهای غیردولتی 8\بازنگری و اصلاح\*پیشبینی نحوهء بازنگری و اصلاح در اسناد طرحها 2-راهبردهای اصلاح نظام مدیریت توسعهء شهری در ایران طبق تحقیقات انجام شده میتوان تمام فعالیتهای مربوط به مدیریت توسعهء شهری در ایران را به هشت حوزهء کارکردی تقسیم کرد."