چکیده:
هدف از این مقاله،ارائهء بخشی از یافتههای پژوهشی در مورد بررسی و ریشهیابی علل وقوع بدفهمیها و اشتباهات مفهومی دانشآموزان در درس ریاضی است که در آن از ابزارشناختی طرحوارهها برای تجزیه و تحلیل دادهها استفاده شده است.لذا،در تبیین مبانی نظری پژوهش، ابتدا چیستی طرحوارهها و نقش آنها در یادگیری ریاضی مورد بررسی قرار گرفته است و سپس به اختصار،مروری بر بدفهمیهای ریاضی میشود.در ادامه،ضمن اشاره به مواردی از یافتههای پژوهشی مربوط به نقش طرحوارهها در ایجاد بدفهمیهای ریاضی و بیان چگونگی انجام پژوهش، دو مورد دیگر از چگونگی نقش طرحوارهها در ایجاد بدفهمیهای ریاضی دانشآموزان که از نتایج این پژوهشاند،معرفی میگردند.
خلاصه ماشینی:
"طرحوارههای ذهنی:توجیهگر بدفهمیهای ریاضی دانشآموزان دکتر زهرا گویا*و عبد اله حسام** چکیده هدف از این مقاله،ارائهء بخشی از یافتههای پژوهشی در مورد بررسی و ریشهیابی علل وقوع بدفهمیها و اشتباهات مفهومی دانشآموزان در درس ریاضی است که در آن از ابزارشناختی طرحوارهها برای تجزیه و تحلیل دادهها استفاده شده است.
تجزیه و تحلیل دادهها نشان داد که بسیاری از بدفهمیهای شناسایی شده که در ادبیات پژوهش این حوزه به آنها اشاره شده،در این دانشآموزان نیز وجود داشت و درصد عمومیت آنها نیز بالا بود که از جمله میتوان به شش مورد از تأثیر طرحوارهها در ایجاد بدفهمیهای ریاضی دانشآموزان اشاره نمود.
برای مثال،72 درصد دانشآموزان پایهء اول دبیرستان در قسمت پنجم پرسش(1)این مطلب اشتباه را تأیید کرده بودند که 1 x -0 x 0 از طرفی،نظر به اینکه دانشآموزان عموما با این حکم که<<هر عدد به توان صفر برابر 1 است>>آشنا بودند،انجام این اشتباه را میتوان به خاطر تصور اینکه<<هر عدد به توان صفر،با آن عدد به توان 1 برابر است>>به عنوان طرحوارهای مخدوش یا به دلیل<<ناقص بودن طرحوارهی مربوط به متغیر>>در ذهن آنها دانست،زیرا به اعتقاد برخی از دبیران ریاضی ممکن است که دانشآموزان به جای X ،فقط عدد 1 را که معمولا به عنوان اولین عدد برای امتحان کردن به کار میرود قرار داده باشند و با ملاحظهء درست بودن عبارت،آن را همواره درست بدانند در نتیجه،طرحوارهء مخدوش یا ناقص دانشآموزان دربارهء متغیر و عبارات جبری باعث ایجاد بدفهمیهای جدی میشود که یافتههای این مطالعه،مؤید این ادعاست."