چکیده:
شهر بست در شرق سیستان و در کناره رود هیرمند، با شهر زرنگ مرکز سیستان در یک عرض جغرافیایی قرار دارد و در منابع جزء کابل، خراسان و سیستان به شمار آمده است. این شهر که قدمت آن به 500 قبل از میلاد میرسد، مرکز مبادلات بازرگانی بین هند و بلاد اسلامی بوده است. بست، اول بار توسط غوریان به آتش کشیده شد و پس از آن در دوره صفویان به توپ بسته شد. شهر جدید بست به نام لشکرگاه، امروزه مرکز ولایت هلمند و یکی از مراکز عمده کشاورزی افغانستان است.
خلاصه ماشینی:
"4. بست در تقسیمات ولایتی شهر کهن و قدیم بست چه جایگاه و موقعیتی در تقسیمات ولایتی و حکومتی داشته است؟ این امر در نزد تاریخنویسان و جغرافیدانان ادوار گذشته مورد تردید واقع شده و نظرات مختلفی بیان شده است: ابن خرداذبه در المسالک و الممالک (نگاشته 250ق)، هنگامی که شهرهای سیستان را نام میبرد، از شهر بست در بین آنها یاد نمیکند 4 و در جایی دیگر، بست را همانند کابل و زخج از اعمال خراسان معرفی میکند.
علاوه بر این نویسندگان ادوار گذشته، بیشتر نویسندگان آثار جدید نیز بست را جزء سیستان به شمار آوردهاند، از جمله لسترنج در کتاب جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی که بست را در قرن چهارم هجری دومین شهر مهم سیستان دانسته است.
البته یکی از محققان میگوید که سکه شاهرخ بن تیمور (850 ـ 807 ق) را که در بست ضرب شده بود، دیده است، 2 و این ثابت میکند که در این زمان شهر بست، ساکنانی حضور داشته و معتبر و دارالضرب بوده و به کلی از بین نرفته است.
2 جنبه اقتصادی شهر بست از دید فاتحان اسلامی نیز به دور نمانده بود و آنها علاوه بر استفاده از موقعیت سوقالجیشی این منطقه و شهر بست، برای بسط فتوحات در هند و درگیری با رتبیل که در شرق بست قدرت داشت، به اهمیت بازرگانی و تجاری آن، برای ارتباط سرزمینهای اسلامی با هند از طریق این شهر، توجه بسیار داشتهاند."